Yüz yılı aşkın bir süre devam eden bir vatan savunması sonrasında, binlerce yıllık vatanlarını terk etmek zorunda kalan Çerkeslerin Osmanlı topraklarındaki yerleşim alanlarından biri de Kayseri ve Sivas illerinde yer alan Uzunyayla bölgesiydi. Bu bölgede nispeten izole olarak toplu bir şekilde bulunmalarının da etkisi ile yaklaşık yüz sene boyunca dillerini ve özgün kültürlerini büyük ölçüde yaşatabildiler.
Çerkeslerin kendi dillerinde Xabze adını verdikleri özgün kültürleri binlerce yıllık birikimin sonucudur ve dünya kültürleri içinde bu güne kadar gelebilmiş farklı ve önemli bir renktir.
Kendisi de Uzunyayla'lı olan Yakup Temel, kendi gözlemlerinin yanı sıra, bu kültürel oramda doğmuş büyümüş bir çok kişinin anlatımlarından yola çıkmıştır. 1978 yılında başlayan bu çalışmalar 65 bölümde, 306 sayfalık Çerkesçe bir kitap olarak bir önümüze gelmiştir. İşlenen kültürel ögelerler ile birlikte, kitabın dış faktörlerden etkilenmeden kalabilmiş olan özgün bir Çerkesçe ile yazılmış olması, kitabın önemini dahada arttırmaktadır.
Bir süre önce Türkiye'de çıkan Ğuazerıtxe isimli bu kitap bu günlerde anavatanımızda da okuyucuları ile buluştu. Kitap Türkiye'de KAFDAV Yayıncılık'dan, Nalçık’ta ise Adıge Wune Mağazasından temin edilebilir.
----------------------------------------------------------------------------------
АНЭДЭЛЪХУБЗЭМ, АДЭЖЬ Щ1ЫНАЛЪЭ ХЭКУМ ИГЪЭЗЭЖАЩ..
Тыркум щыпсэу адыгэхэм 1991 илъэсхэм къэсыху жъэрыIуэбзэу фIэкIа, тхыбзэу адыгэбзэр зэрахьэн хуитыныгъэ яIакъым. Мыбы къыдэкIуэу щэху, гъугъехь Iэджэм хэтхэурэ езыр-езырхэу адыгэбзэр, адыгэбзэ тхэн-еджэныр зырагъэщIэным пылъахэщ. Абыхэм ящыщ зыщщ Тэгъулан Екъуби. Абы лъандэрэ и анэдэлъхубзэмкIэ йоджэф, никIми мэтхэф.
Тэгъулан Екъуб 1977 гъэм къыщыщIэдзауэ нобэ къыздынэсам IуэрыIуатэ зэхуехьэщ. Зыхуихьэсым имызакъуэу утыкум къырелъхьэ. А IуэрыIуатэхэм хэлъ купщIэр, щэнхабзэр, адыгэбзэм и къарур хэхэсми хэкурыс и лъэпкъагъухэми нахуэ къахуещIыф. Псэ зыIуилъхьэжа и IуэрыIуатэхэм къыхэкI гупсысэхэмкIэ ядогъуашэ еджэхэм. Ахэр нобэ адыгэ псэуныгъэм къыхэшэжыф. Мы фи пащхьэ илъ тхылъыр Тэгъуланым илъэсипщIкIэ узэIэбэкIыжым интернетым къырилъхьа щитIым ф1экI Iуэры1уатэхэм я зы тхуанэу жыпIэ хъунщ.
Тхылъыр, Налшык Адыгэ Унэ тыкуэным щывгъуэтыфынущ
nan
Kaffed
