Adıgey Cumhuriyeti'nde, güneydeki Maykop ilçesinde ve çevresinde kısa ve uzun mesafeli dağ turları düzenlenmektedir. Tur güzergahlarında çeşitli konaklama ve kamp yerleri vardır.
p>
Maykop ilçesinde, dağ gezintileri ve yürüyüşleri biçiminde düzenlenen dört ayrı tur bulunmaktadır.
1. Adıgey Cumhuriyeti'nden Kardeniz'e Yürüyüş: 6 gün sürmekte ve 76 km yürünmektedir. Maykop'tan Kamennomostski öyüne gelinmekte, sonra Laga-Naki (Leğo-Nakhe) çayırlarına ulaşılmaktadır. Burada konaklama yapıldıktan sonra; sırasıyla Azışski, Abadzexski ve Ostenski geçitleri geçilmekte, Tsitse Irmağı vadisindeki konaklama ardından; Maykopski geçidi yoluyla Pşeha Irmağı vadisine ulaşılmakta ve Vodapadni'de konaklama yapılmaktadır. Sonra Kıyıboyu Şapsığe'ye geçilmekte, Çugursan ve Çerkesski geçitleri yoluyla Karadeniz'e dökülen şahe Irmağı vadisine ulaşılmakta, sırasıyla Babuk-Avul ve Soloh-Avul'da konaklama yapıldıktan sonra, Soçi kuzeyindeki Dagomıs'ta (dağemıs) tur tamamlanmaktadır. Yürüyüş sırasında güzel yerler, bu arada Kıyıboyu Şapsığe-Adıgey Cumhuriyeti sınırlarındaki Huko Gölü de görülmektedir.
2. Batı Kafkas Turu: 5 gün süren ve 65 km olan bu tur, Maykop, Kamennomostski (Hacekhu) - Ğozeriplh - Armiyanski Geçidi - Fışt - Beloreçenski ve Çerkesski geçitleri - Babuk - Avul ve Soloh - Avul yoluyla Dagomıs'ta sona ermektedir. Bu gezi boyunca Ğozeriplh'in batısındaki Partizanskaya çayırlığı, Oşten-Fiş buzulları, Huko Gölü, vb. güzellikler görülebilmektedir.
3. Maykop'tan Karadeniz'e Yürüyüş: 7 gün ve 94 km süren bu tur, Maykop - Lago-Naki - Tsitse Irmağı - şpalorez Köyü - Hak'uçü Deresi Vadisi - Marino ve Kirov (Thağepş) köyleri - Lazarevsk güzergahını izlemektedir.
4. Kafkasların Ön Eteklerinde Atlı Gezinti: 8 gün süren ve 158 km yol katedilen bu tur, Kamennomostski'nin doğusundaki Pobeda köyünden başlamakta, doğuya gidilerek Farz suyu geçilmekte ve Gavrışeva çayırlığında konaklama yapılmaktadır. Ardından, Gubs çayı vadisinden güneye dönülmekte ve Pseçbek vadisi yoluyla Gurmay tepesi önünde konaklama yapılmaktadır. Buradan kuzeydeki Kizinka deresi vadisine ulaşılmakta, vadi boyunca doğuya gidilerek, vadinin kuzey yanındaki Dolmenler çayırına varılmaktadır. Sonra, tur tamamlanarak geri dönülmektedir. Yolculuk, bu kez güneye doğru sürmekte, Hodz Irmağı'nın kaynağı yanındaki Kunski çayırlığında konaklanmakta, güneydeki Büyük Thaç tepesine (2.368 m.) doğru bir tur yapıldıktan sonra, Sahray Irmağı vadisi boyunca batıya gidilmekte, Dah suyu ağzı yakınındaki Üst-Sahray köyünde konaklama yapıldıktan sonra, Şuşuk vadisi boyunca kuzeye gidilerek "Romantika" adlı tur başlangıcı yerine dönülmektedir.
Bu geziler sırasında buzullar, kaynaklar, göller, özellikle Huko Gölü gibi güzel yerler görülebilmektedir. Özellikle, bu gezintiler, kamp yaşamına ve dağcılığa meraklı kişiler ve gençler açısından ilgi çekicidir.
Bunun dışında, Adıgey Cumhuriyeti'nde, turistik açıdan görülebilecek yerlerden bazıları ve özellikleri şunlardır:
AFIPSIP - En batıda, Şapsığ yöresinde olup Adığe ÖB'nin ilk yöneticisi Şhançeri Hahurate'nin (1883-1935) anıtı bulunmaktadır. Yanında, güzel görünümlü Şapsığ Baraj Gölü vardır.
ŞAPSIĞ (Şapsugskoye) ve OKTİYABRSKİ BARAJ GÖLLERİ - Afıpsıp ve Oktiyabrski köyleri yanında dinlenme yeridir.
TEWUÇUEJHABL - Adığe halk şairi Tewuçuej Tsığue'nin (1855-1940) anıtı ve müzesi buradadır.
ŞOGENHABL - Eski adı Hakurınehabl olan Abzah köyü. Adığe devrimci Şogen Mos'ın ve Sovyetler Birliği Kahramanı ünvanlı şair Andırhuaye Huseyn'in (1921-1942) anıtları, Andırhuay Müzesi vardır.
KARASNOGVARDEYSK KÖYÜ - İ.Ö. VIII-VII. yüzyıllara ait (2.800 yıllık) Adığe kenti mezar kalıntıları.
KAMENNOMOSTSKİ- Adıgey Cumhuriyeti'nin Maykop ilçesinde, İ.Ö. 3000 yılı sonlarından kalma (4 bin yıldan uzun bir zamandan kalma) "Meşoko" Maykop Kültürü kalıntıları.
HAMIŞ (Hımışki) - Köye 15 km mesafede, "Hörgüçlü Yaban Öküzü Parkı".
GUZERİPL (Ğozerıplh) - "Kafkas Doğa Koruma Alanı Müzesi".
LAĞA-NAKİ (Lego-Naki) - Alp çayırları yakınında güzel manzaralar.
HUKO GÖLÜ - Olağanüstü güzel manzara. Buradan şahane dağ panaroması izlenebilir. Burası, batıdaki Avtl tepesi ile doğudaki Huko tepesi arasındadır. Psış'uape Irmağı kaynağı yakınındadır. Gölün alt yanında, Kıyıboyu Şapsığhe'nin emsalsiz güzellikteki "Golovinski Cumhuriyet Doğa Koruma Alanı" (zakaznik) uzanır.
Adıgey Cumhuriyeti'nin öteki yerlerinde de, burada sayılamayacak çoklukta ve güzellikte gezilebilecek yerler vardır. Bu arada, zengin Adığe mutfağı; bölge, köy ve kabileye göre çeşitlilik göstermektedir. Adığe mutfağı, doğal kır bitkilerine de yer vermektedir.
[Özdemir Özbay]
“Dünden Bugüne Kafkasya” kitabından alınmıştır
+''+nan+''+Kaffed
