Adıge dilinde yazılmış ilk kitap 14 Mart 1853 yılında Бырсей Умар(Bırsey Wumar) tarafından yayınlanmıştır. Adıgey Cumhuriyeti 2000 yılında, bu anlamlı günün anısına, 14 Mart tarihinin Adıge Dili Günü olarak kutlanmasına karar vermiştir.
UNESCO tarafından yayınlanan raporlara göre, bugün Türkiye'de 18 adet dil büyük tehdit altında ve yaşam mücadelesi veriyor. Maalesef, Adıgece ve Abazaca’da bu listede yer alıyor. Ubıhçayı kaybetmenin acısını henüz unutamayan biz Çerkesler için bu durum tarif edilemez bir üzüntü kaynağıdır. Her halkın kendi kimliğini ve kültürünü anadili ile sonraki kuşaklara ve geleceğe aktarması en doğal, doğuştan gelen insani haklardandır. Bir dili yok etmek, o dili konuşan halkı yok etmekle eşdeğerdir.
14 Mart Adıge Dili Günü, anadilimizin kaybolma sürecine dikkat çekme günleridir.
14 Martlar, anadilimizi korumanın asimilasyona karşı bir duruş olduğunu anlatma günleridir.
Günümüzde genel kabül gören anlayışa göre; devletler-hükümetler, dil politikaları geliştirerek kaybolma tehlikesi yaşayan dilleri korumaya almalı, anadilin mensuplarınca öğrenilmesinin ve yaşatılmasının imkanlarını sağlamalıdır. Nitekim ülkemizdeki seçmeli dersler bu minvalde atılmış göstermelik adımlardan biridir. Bu konudaki toplumsal taleplerimizi yüksek sesle dile getirmeye devam etmeliyiz. Diğer taraftan anadilimizi yaşatmak için bireysel ve kurumsal olarak bizler de elimizdeki imkanları kullanarak, her türlü çabayı göstermeliyiz.
*Anadilimizi sonradan öğrenenlerden daha ziyade, hali hazırda anadilini bilenler geleceğe taşıyacaktır. Bu nedenle anadilimizi konuşabilenler mutlaka okur-yazar hale gelmelidir.
*Anadilini bilmeyenler ise basit de olsa okuduğunu anlayabilen, duyduğunu yazabilen, günlük hayatında anadilini kullanabilir hale gelmelidir.
*Ortaokullarda uygulanmakta olan Adıgece-Abazaca seçmeli dersi çocuklarımıza verilmiş bir haktır. Bu hakkın kullanılması noktasında velilerimize önemli görevler düşmektedir.
Adıge şairБещтокъуэ Хьэбас (Beştoque X’ebas) hepimize önemli bir çağrı yapmaktadır, lütfen kulak verelim.
Dil yiterse millet biter.
Çok zeka gerektirmiyor ki,
Bu kadarcık anlayıp,
Yaşarsan yeter.
Dil tarih ile yoğrulup,
Halkın kan, can kattığıdır.
Dil korunsun istemeyen
Düşmanın yarattığıdır.
14 Mart Adıge Dili Günümüz kutlu olsun.
Kafkas Dernekleri Federasyonu
nan
Kaffed
