Rusya Federasyonu Büyükelçisi Aleksey Yerhov ile 19 Şubat 2020 tarihinde yaptığımız görüşmenin toplantı notlarını kamuoyunun bilgisine saygıyla sunuyoruz.
KAFFED olarak, Rusya Federasyonu Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov’un 13 Şubat 2020 tarihli Çerkes toplumunu infiale sürükleyen sözlerini izah ve telafi etmesini isteyerek Sayın Büyükelçiyle bir araya geldik.
Görüşmenin başında Genel Başkan Yıldız Şekerci, yapılacak konuşmaların not edileceğini ve kamuyla paylaşılacağını iletti.
Şekerci, Büyükelçinin bir basın kuruluşuna verdiği demeçte, Suriye’den bahsederken, Çerkeslerin tarihi gerçeklerle uyuşmayan bir biçimde gündeme getirilmesinden duyulan rahatsızlığı ifade etti ve Büyükelçinin sözlerinin Türkiye ve dünya üzerindeki Çerkes diasporasında infial yarattığını kaydetti.
Yıldız Şekerci, beyan edilen görüşlerin tarihi belgelere aykırı ve haksız iddialar içerdiğini vurgulayarak, bu görüşlerin Rusya Federasyonu’nun mu yoksa Büyükelçinin şahsi görüşleri mi olduğunun merak edildiğini bildirdi. Rusya Federasyonu Başkanı Putin’in yakın tarihlerde Adigey ve Kabardey-Balkar Cumhuriyetlerine yaptığı ziyaretleri olumlu ve umut verici gelişmeler olarak gördüklerini iletti.
Şekerci; “Çerkesler Çarlık Rusya’sının sunmuş olduğu seçeneklere göre göç etmiş topluluklar değildir. Bu iddiayı kabul etmiyoruz” dedi.
Büyükelçi Aleksey Yerhov “Peki sizce seçenek yok muydu?” sorusunu yöneltti.
Yıldız Şekerci bu soruya karşılık; “Anavatanda kalmak dışındaki tüm seçenekler bizim için sürgündür. Sürgün için efsane denmesi asla kabul edilebilir değildir, rencide edicidir. Bu “güzel bir efsane” değil büyük bir halkın acısıdır, tarihi bir gerçektir. Tarihten ders alarak Türk-Rus ilişkileri ve Çerkeslerin barış içerisinde yaşamasına katkı sağlamanızı bekliyoruz. Geçmişi inkâr edemezsiniz. Çerkesler Kafkasya’nın kadim halkıdır, köklü bir kültürü vardır, burada bahsettiğiniz gibi yağmacı ve saldırgan değildir. Diplomasiye olan inancımız nedeni ile sorunlarımızın diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini düşündüğümüz için buradayız. Barıştan yanayız; barış herkesin lehine olan bir durumdur. Hepimiz bunun sorumluluğunu taşımak zorundayız,” dedi.
Heyetimiz, Büyükelçinin tarihi ve Çerkesleri çok iyi bildiğini hatırlatıp, demecinde verilen yanlış mesajların düzeltilmesini istedi. Şekerci, Büyükelçinin tarihsel gerçekleri bildiğinden emin olduğunu vurgulayarak, tarihi inkar etmeden, barış içinde bir gelecek öngördüklerini söyledi. “Bu olaylar Çarlık Rusyası’nda yaşandı. Çarlık Rusyası’nın görüşlerinin bu güne gerçekmiş gibi taşınması bizi ayrıca rahatsız etti,” dedi.
Dünyanın her yerindeki Çerkeslerden sözlü ve yazılı tepkiler geldiğini hatırlatarak, Büyükelçi tarafından tüm dünya Çerkeslerine yönelik net bir açıklama yapılması gerektiğini vurguladı. Büyükelçiye 1.5 milyon insanın sürgün edildiği, hiçbir halkın dilini ve kültürünü bilmediği bir ülkeye gönüllü olarak gitmeyeceği hatırlatıldı.
Büyükelçi Aleksey Yerhov, “Görüşlerinizi samimi olarak aktardığınız için minnettarız. Yayınladığınız bildiri için de teşekkür ederim. Yapmam gerekenler yazıyor, geçmişten ders çıkarmam gerektiği de belirtiliyor. Barışa katkı sağlamam gerektiğini anlıyorum, bana sorumluluk ve yetkilerimi de hatırlatıyorsunuz. Çerkes diasporası ve Rusya’daki Çerkesler arasında işbirliğinin geliştirilmesi için geçmişten bu güne yaptığım katkıları da inkâr edemezsiniz. Bu açıklamada Çerkes konusu neden gündeme geldi diye soruyorsunuz? Bu hem basit hem teferruatlı bir konu. Türkiye-Rusya ilişkileri kritik bir dönemden geçiyor, Suriye’de İdlib konusu gibi. Ancak bunlar değil sadece; ikili ilişkilerimiz ciddi bir testten geçiyor. Genel hatlar bir tarafa, bir tarafın diğer taraftan farklı görüşlere sahip olabileceği kabul edilmeli. Her iki tarafın (Türkiye ve Rusya) birbirini anlaması bağlamında Çerkes konusu klasik bir örnek teşkil etti. Bu amaçla söylemiştik. “Rusya katil” diye bağırmak bir hakaret değil mi? Bayrağımızın yakılması, devlet başkanlarımızın resimlerinin yırtılması hakaret değil mi? Bunu yapanlar Çerkes değil mi? Sizin bunlarla ilgili bir beyanınız oldu mu? O günleri biz yaşadık, ben de canlı şahidiyim. Her gün, her akşam bunu yaşadık. Bunları söyleyenleri de eleştirdiniz mi? “Rusya defol” diyenleri duyuyoruz, bizim de haklarımız vardı,” dedi.
Bu sözler üzerine Genel Başkan Yıldız Şekerci, Büyükelçiye Çerkeslerin samimi görüşlerini ilettikleri bu görüşmede Büyükelçiden bu yaklaşımı beklemediklerini belirterek Türkiye-Rusya ilişkilerinin içerisinde bulunduğu durumun farkında olduklarını ifade etti ve iki ülke arasındaki ilişkilerin iyi olmasının herkesin lehine olacağını iletti. Şekerci sözlerine şöyle devam etti: “Bazı söylemlerin üst düzey yetkililerin ağzından söylenmesi farklı karşılanır. Herhangi birinin söylemesi gibi olmaz. Tarih zaman zaman farklılıklar barındırsa da bir bilim dalıdır, tarihsel gerçekler bakış açısına göre değiştirilemez, herkes kendi açısından yorumlayamaz,” dedi. Büyükelçiye Rusya Federasyonu tarafından Boris Yeltsin döneminde alınan kararların, Büyükelçinin sözleriyle uyuşmadığı da hatırlatıldı.
Aleksey Yerhov, buna karşılık, “Söylediklerime bakarsanız, “Kafkasya Savaşı”nın sonucuna dair kesinlikle “efsane” gibi bir ifade kullanmadım. Bu savaş üzerinden efsane yaratılarak Rusya saldırgan, etnik temizlik yapan canavar gibi gösteriliyor,” dedi.
Heyetimiz buna karşılık,” 1,5 milyon insan yerinden edildi. Bu sürgün, soykırım değil mi? Biz buna etnik temizlik diyoruz” yanıtını verdi.
Büyükelçi, kendilerinin de bunu bir tarihi gerçek olarak kabul ettiklerini kaydetti. Şekerci “Bazı konular toplumlar açısından çok hassastır. Bunlara dokunulduğunda diğer her şey gölgede kalır. Burada sürgün edilen bir toplum var. Acılar hakkında yapılan değerlendirmeler incitici olmaktadır,” dedi. Büyükelçi “Kendimi doğru anlatabildiğimden emin değilim, “ dedi.
Şekerci “Biz de sözlerinizi doğru algıladığımızdan emin olmak için buradayız,” diyerek cevap verdi.
Büyükelçi “Tam olarak neye kızdığınızı anlamadım. Akademik değil güncel olarak algılamalıyız. İdlib ve Suriye ile ilgili sosyal medya üzerinden Rusya’ya çok ağır hakaretler yapılıyor. Bunlar Rusya’nın kötü niyetli olduğundan hareket ediyor. Bazılarında Kırım, bazılarında “Kafkasya Savaşı” anlatılıyor. Bizim amacımız Ruslara karşı zihinlerde oluşan olumsuz imajı silmek. Kötü Rusya algısı oluşmasın istiyoruz. Bağırıyoruz ama sesimizi duyan yok. Yarın Kırımlılar, Türkistan partileri yine konsolosluk önünde olurlar,” dedi.
Genel Başkan Yıldız Şekerci, bu sözler üzerine, zihinlerdeki algının bu tutumla silinemeyeceğini kaydetti.
KAFFED’in ikili ilişkileri geliştirmek için yoğun çaba içerisinde olduğunu vurgulayan Yıldız Şekerci, “bazı ilişkileri oturtabildiğimizi düşünüyoruz. Adigey Başkanı Kumpil Murat Türkiye’ye geldi, Mart ayında sizlerin katkısı ile Kabardey-Balkar Başkanını ağırlayacağız. Biz ilişkilerin geliştirilmesini istiyoruz ama bu gibi durumlar bizi olumsuz etkiliyor. Rusya ile ilişkilerimizin bozulmasını istemiyoruz. KAFFED olarak bunları oturtmak için çok çalıştık.
Çerkesler acıları konusunda çok hassastır. Bu durum üzerine yapılan yorumlar attığımız adımları geri püskürtüyor. Bu yaklaşımlar toplumu olumsuz etkiliyor. Bu hassasiyetleri göz önünde bulundurmazsak huzuru inşa edemeyiz.
Biz bütün dünyadaki Çerkeslerin neden ayağa kalktığını Sayın Büyükelçinin anlamasını ve bir adım atmasını bekliyor ve istiyoruz. Biz barış inşa etmek istiyoruz. Biz Çerkesler köprü olmak isterken bu konunun gündeme gelmesini anlayamadık,” dedi.
Büyükelçi Yerhov, söylediklerini inkâr edemeyeceğini, ancak bir açıklama yayınlayabileceğini belirtti.
Bunun üzerine Genel Başkan Şekerci, gerekli düzeltmeleri yapacak, demecin kastı aştığını ifade eden, iki tarafın da hassasiyetine uygun bir açıklama yapılmasını istedi.
KAFFED’in meseleye diplomatik çözüm arayışı kapsamında yaptığı ziyaretin ardından Büyükelçilik tarafından bir açıklama yayınlandı.
https://turkey.mid.ru/tr/press_center/news/kaffed_heyeti_b_y_kel_ili_imizi_ziyaret_etti_/
p>Federasyonumuzu ve toplumumuzu tatmin etmeyen bu açıklama nedeniyle yönetim kurulumuz bir basın duyurusu yapmayı uygun gördü.
Basın duyurusu, Rusya Büyükelçiliği çevresinde alınan yoğun güvenlik tedbirleri nedeniyle, resmi yetkililerin belirlediği Ankara Kuğulu Park’ta 23 Şubat Pazar günü saat 14.30’da yapılacaktır.
nan
Kaffed
