Bu yazı, burada geçirdiğim yıllar göz önünde bulundurulduğunda epey geç kalmış bir yazı olsa da, geç olsun güç olmasın diye başlayarak, dilim döndüğünce siz öğrencilerimizi bilgilendirmeye çalışacağım. Öncelikle kısaca kendimi tanıtayım, bendeniz 2011 yılında, Maykop Türkiye’ye 75 öğrencilik dev bir kota vermişken, hali hazırda okuduğum okulu dondurup şans eseri buraya gelmiş bir bireyim. Yazının ilerleyen kısımlarında Maykop’un nasıl alışkanlık yapan bir illet olduğunu bilahare anlatacağım. Tıp fakültesi bitirdim, halen uzmanlık eğitimim devam etmekte, ve özel bir kurumda çalışmaktayım.
İlk paragraftan sizi yormamak adına konuya gireyim.
Üniversite eğitimi nedir?
Üniversite eğitimi, herhangi bir alanda yahut herhangi bir disiplinde size ‘Bachelor’ ünvanı veren , bu aşamada da öğrenci emeğini esas alan eğitimdir. Bu demek oluyor ki artık eğitim kurumunuz size birey muamelesi yapacak ve sizden bir şeyler talep edecektir. Size öğretilen yıllar geride kalmış, sizin öğrendiğiniz dönem başlamıştır. Bu cümleyi tekrar tekrar okumanız eğitim hayatınız boyunca işinizi kolaylaştıracak, deneyin ve görün.
Rusya’da üniversite eğitimi?
Genel hatlarıyla Lizbon Anlaşmasına taraf bir ülke olduğu için Avrupa ve Türkiye ile aşağı yukarı aynı sistemle eğitim verilir. Lisans eğitimi süresi Mühendislik, Teknik Bölümler, Ekonomi, Hukuk gibi bölümlerde 4 yıl, Eczacılık ve Diş hekimliği için 5 yıl, Tıp fakültesi için 6 yıldır. Siz yabancı öğrenciler Rus dili yeterlilik belgeniz olmadığı sürece 1 yıl da Rusça hazırlık okursunuz. Bu hazırlık sınıfı öğrencinin seçeceği profile göre farklılık gösterecektir. Sosyal bilimler öğrencileri ilk 4 ay sadece Rusça eğitim alacaklar, sonraki dönemde buna ek olarak edebiyat, Sosyoloji, coğrafya ve tarih gibi dersler de eklenecektir. Fen bilimleri öğrencileri ise Rusca’nın yanı sıra Fizik, Kimya ,Biyoloji ve matematik dersleri de alacaklardır. Bu eklenen derslerin amacı bilimsel literatürü hazırlık öğrencisine tanıtmaktır. Bu derslerde sizden esasen o derslerde ki yeterliliğiniz değil, terminolojiyi Rusça bilmeniz talep edilecektir.
Türkiye’deki büyük okullardan farklı olarak Rusya’da tüm derslerde çok sıkı bir şekilde yoklama alınır. Raporlu dahi olsanız girmediğiniz dersleri telafi etmeniz gereklidir. Telafi etmemeniz durumunda o dersin önce ara sınavına, sonra da dönem sonu sınavına alınmazsınız. Yıl sonu geldiğinde bu peşinizde bıraktığınız dersler 2 dersi geçmişse size bir sınav hakkı daha tanınır, bu defa da veremezseniz fakülte komisyonu ile muhatap olursunuz. Komisyonda da veremezseniz OKULDAN ATILIRSINIZ.
Buradaki sistemde sınıfta kalmak diye bir şey yok. Pratikte okulla ilişiğiniz kesilir. Yeni kayıt döneminde yeniden kayır yaptırmanız gerekir. Bu konulara ilerleyen bölümlerde tekrar yer vereceğim.
Okullara nasıl başvuru yapılır?
Rusya Federasyonunda iki ana eğitim şekli vardır. Burslu ve Sözleşmeli.
Burs başvuruları her yıl KAFFED’in ilan ettiği tarihlerde yapılıyor. Rusya Bilim ve Kültür merkezi her yıl belli sayıda öğrenciye eğitim bursu vermekte. Bu bursun kapsamı okul harcınızla birlikte size her ay verilen cüzi miktarda bir paradan oluşmaktadır. (1500 ruble)
Burs alamadığınız takdirde bireysel olarak okullara başvuru yapabilirsiniz. Bu şekilde ise yıllık okul harcını siz ödersiniz. Bölümden bölüme değişmekle birlikte 2000 ila 2500 dolar arasında değişen harç ücreti her eğitim dönemi başında bir seferde ödenebildiği gibi 2 ayrı dönem 2 taksit şeklinde de ödenebilmektedir.
Burslu veya burssuz ülkeye giriş yaptığınızda ilk muhatap olacağınız yerler okulların yabancı öğrenciler dekanlıklarıdır. Ülkeye giriş yaptığınız günden itibaren 3 işgünü içinde okula müracaat edip geçici ikametgahınızı yaptırmalısınız. Aksi takdirde hiç de az olmayan cezalar ödeyebilir, ve protokole maruz kalabilirsiniz.
Bir sonraki aşama sağlık kontrolüdür. Rusya Federasyonu yasalarına göre ülkeye geçici bir süre yaşamaya gelmiş her yabancıya yapılan işlemler size de yapılır. Bir dizi kan tahlili, Akciğer röntgeni, Aıds (HIV) testi yaptıracaksınız. Ve birden çok doktora muayene olacaksınız. Sağlıklı olduğunuza dair heyet raporu almadan eğitime başlamanız mümkün değildir. Türkiye’den getireceğiniz tahlil sonuçları çok yüksek bir ihtimalle kabul edilmez. Bu size biraz yabancı gelmiş olabilir, zira 5 milyon mülteciyi herhangi bir sağlık kontrolüne tabi tutmadan ülkeye salıveren bir yerden gelmeniz size bu önlemleri gereksiz bulduracaktır. Ama Ruslar halk sağlığına önem verir. Alışırsınız.
Okulların İstediği evraklar?
-Pasaport
-Diploma
-Transkript
Öncelikle tüm evraklarınızın orijinali sizden talep edilir. Noter onaylı kopya dahil olmak üzere hiçbir kopya burada evrak yerine geçmez. Siz de takdir edersiniz ki noter onayları ülkelere özgüdür. Bir ülkenin noterini diğer bir ülke tanımaz.
Evraklarınızın yabancı bir ülkede tanınması için hepsine apostil yaptırmalısınız.
Apostil nedir? Nasıl ve Nerede yapılır?
‘’Apostil, bir ülke içerisinde resmiyet kazanmış bir kamu evrakının, başka bir ülkede geçerliliğini koruması adına ülkemizde illerde valiliklerin, ilçelerde kaymakamlıkların üstlendiği ücretsiz evrak tasdik durumudur.
Uluslar arası belge dolaşımı 5 ekim 1961 de birçok ülkenin de içinde bulunduğu Lahey Anlaşması’na bağlı olarak yasallaştırılmış ve yürürlüğe girmiştir. Bu anlaşma ile ülke dışına çıkacak evrakın, ülke dışında da tanınmasını sağlamak bu anlaşmaya göre evrakın apostil edilmesi şartına bağlanmıştır.
Kısacası Türkiye’de aldığınız bir diplomanın Almanya’da ki bir üniversitede de tanınmasını istiyorsanız eğer apostil yaptırmanız gerekmektedir, yada Türkiye’den aldığınız bir doğum belgesinin ABD’de tanınmasını istiyorsanız yine aynı şekilde apostil tasdiki yaptırmanız gerekmektedir.’’
Yukarıda açıkça belirtildiği gibi apostilsiz evraklar başka bir ülkede sadece kağıttır. Daha da yukarıda belirttiğim gibi sizler artık birer bireysiniz. Ve yetişkin bireyler apostil yaptırmayı unutmaz. J
Evraklarınızın hepsi apostilleri ile birlikte çevrilmiş ve notere onaylatılmış olmalıdır. Çeviri ve noter onayları Türkiye’de yapıldığında geçersiz sayılmaktadır. Çeviriler ve noter onayları geldiğiniz şehirde yaptırılmalıdır.
Tüm bu işlemler bittiğinde okula kesin kaydınız yapılır. Kesin kayıttan sonra evrakların denkliği için Moskova’da bir işlem daha yapılır. Bu işlemin adı нострификация ( Nostrification) dır. Bu işlem 1. Sınıfa kabulünüz için zorunludur. Evraklarınızın resmi tanınırlığını gösterir bir belgedir.
Daha sonra dilediğiniz bir zamanda Türkiye Cumhuriyeti Moskova Eğitim Müşavirliğinde dosya açtırılması özellikle erkek öğrenciler için elzemdir. Başka şekilde askerlik ertelemesi yaptıramayacağınızı hatırlatmak isterim.
Okulların Denklik Durumu?
Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Lizbon anlaşmasına taraf ülkelerdir. Dolayısıyla karşılıklı olarak birbirlerinin yüksek öğretim kurumlarını tanırlar.
AMA bu demek olmuyor ki denklik sınavına tabi tutulmayacaksınız. Elbette o sınavları vereceksiniz. Özellikle Tıp, Eczacılık, Diş hekimliği, Mühendislik vb. bölümlerden mezun iseniz Yüksek Öğretim Kurumu sizi seviye tespit sınavına tabi tutar. Bu sınavda başarılı olmanız durumunda diplomanız YÖK tarafından tanınacaktır. Bu bütün yabancı üniversiteler için böyledir. Hayalci olmayalım. Zaten bizlerin de KAFFED’in de amaçlarından biri sizleri anavatana kazandırmak, bu aklınızın bir köşesinde dursun.
Tüm tatsız konular bittiğine göre daha yumuşak konulara giriş yapabiliriz.
Öncelikle şunu belirtmeliyim kimse size burada altın tepside diploma sunmayacak. Dolayısıyla bu zamana kadar hiçbir yeteneğiniz olmayan bir alanda tercih yaparsanız hüsran yaşarsınız. Yani hayatında Matematikle barışmamış bir kişi mühendislik okuyamaz, bu pratikte mümkün değildir. Ya da biyoloji kimyadan hiç hoşlanmayan biri sağlık bilimlerinde başarılı olamaz. Gerçekten Türkiye’de hiçbir okulda başarılı olamamış bir kişi burada da başarılı olamayacaktır. Özellikle çocuklarını tanıyamamış ve tanıma isteği olmayan aileleri uyarıyorum. Doğduğundan beri konuştuğu ve eğitim gördüğü bir dilde kati surette başarı sağlayamamış bir çocuk, kısa zamanda Rusça gibi bir dili öğrenip o dil de eğitim alarak başarılı olamaz. Çocuklarınızı ve yeteneklerini tanımaya çalışın, olmuyorsa ısrar etmeyin, üniversite eğitimi zorunlu değil.
Bu kısmın net anlaşıldığını varsayarak okula giriş yapıyorum. Sevgili arkadaşlar sizi çok üzeceğim biliyorum ama bu ülkede henüz TEST yok. Yani çoktan seçmeyeceksiniz. Burada sizden bilgi istenecek, yani net ve safi bilgi. Okullarda sınavlar yazılı olabileceği gibi çoğu zaman sözlü de olabilir. Ve ders içi, yani dönem içi faaliyet sınav dönemleri için çok önemlidir. Her derse hazır gitmeniz gerekir, dersler soru cevap şeklinde gider. Hocalar size konu verebilir, konu ile ilgili sunum isteyebilir. Sunumda soru sorabilir. Okulda başarılı olmak için sınıftaki fiziki varlığınız yeterli olmayacaktır. Sınıf mevcutları ekseriyetle azdır, ve her öğrenci mutlaka dersin hocası ile derslerde muhatap olur. Hayalinizde dersliğin bir köşesinde sosyal medyada takılırım, yada uyurum var ise sizinle erken vedalaşırız.
Çoğu bölümde dönemde 2 sınav olur, bu sınavların ikisinden de geçerli not almanız durumunda o dersi vermiş sayılırsınız.
Hep dersten bahsetmeyelim, okullarda sosyal faaliyetler de epey geniştir. Hatta sosyal faaliyetlere katılmanız ödüllendirilir. Dans kulüpleri, Gönüllülük kulüpleri, Satranç kulübü, matematik kulübü bu kulüplerden bazılarıdır. Mutlaka daha fazlası da vardır. Ben okuduğum bölümden dolayı daha çok asosyal kulübünün üyesiydim J
Yazının başında söz vermiştim, biraz Maykop’tan bahsetmezsem haksızlık olur galiba. Burası cetvelle çizilmiş gibi düzenli, küçük bir şehir. Kafkasya’nın bazı bölgelerinin aksine oldukça sakin, kimsenin bir diğerine kelimenin tam anlamıyla karışmadığı bir yer. Burada geçirdiğiniz ilk yıllar belki size çok sıkıcı ve soğuk gelecek, ama sonra geri dönemeyeceksiniz. Bunu isterseniz örneklerde zenginleştiririm J
Son olarak şunu belirteyim, eski öğrencilik yılları geride kalıyor, artık kilit özne sizsiniz. Kararınızı alırken sadece kendinizi dinleyin ve doğruyu bulun. Sizleri seviyoruz.
Bu yazı bir dizi de olabilir, olmayabilir de. Bu talebe ve benim boş zamanıma göre değişecektir. İmkanlarım doğrultusunda bugüne kadar her öğrenciye yardım ettim, yine edeceğim.
Okurken gerilip sıkılacağınız bu yazıyı okuduğunuz için teşekkür ediyorum.
Sevgiler & Saygılar
Tsıba Ceyhun Gümüş
nan
Tsıba Ceyhun Gümüş