Кафказ Хасэхэм я Федерацэр зыухуахэм яхэт Дунейпсо Адыгэ Хасэр (ДАХ) Фокlадэм ящlыну зи чэзу я зэхуэсым ипэ къихуэу 2018 гьэм Мэкъуауэгъуэм и 30-м Анкара зэхуэс щащlащ.
Абы хэтащ Къэбэрдей -Бэлъкъэрым, Къэрэшей-Шэрджэсым, Адыгейск, Абхъаз Республикахэмрэ Иорданиемрэ, Щамым, Израилым,Германием,Тыркум я лlыкlуэхэр.
Зэхуэсыр КАФФЕД-ым и гъэзэщlакуэхэм ящыщ куэдым я унэхэр зыдэт, дэ дыдейуэ щыт, Анкарам и Хьэджы Муратлы жылэм дэт Нарткъуажэм щытщlащ, ди цlыхухэри нэхъ тыншу къек1уэлlэн папщlэ.
Япэрей зи чэзу ди зэхуэсым ипэ къихуэу Налшык щыдмыщlыу Германием щытщlат.
Зэхуэсым ипэ къихуэу Тыркум деж Адыгэ зэгухьэныгъэ купсэ щызэфlэгьэувэнымкlэ зи лэжьыгъэшхуэ хэзыльхьа, ди нэхъыжь Ары Аслъэн деж зы гуп дыкlуэри езым плакети еттащ. Абы нэмыщlТыркум и lэтащхьэу щыта Мустафа Кемал Ататюрк зыщlэлъ аныткабир жыхуиlэ кхъэм дыкlуэри ДАХ –ым Ататюрк и кхъащхьэм удз гьэгьа (wreath)щигъэтlылъащ, «Аныткабир гукъэкlыж» -ым Адыгэбзэкlэ щытхъу тхыгъэ иритхащ. Иджыри Урысейм Анкара щыlэ и лlыкlуэм дежи лъагъунлъагъу дыкlуащ.
Зэхуэсыр цlыхубэм я дежкlэ наlуэу екlуэкlащ. Урысей Парламентым щекlуэкlанэдэлъхубзэхэр дэзыкъузэ хабзэ къыдагъэкlыну ягъэхьэзырым тепсэлъыхьахэщ, итlанэ КАФФЕД –ымрэ ДАХ –ымрэ я зэхущытыкlэхэм, КАФФЕД –ым и тхьэмадэр Урысейм зэрамыгъэхьэм нэхъыщхьэу тепсэлъыхьахэщ.
Анэдэлъхубзэм теухуауэ къыдагъэкlыну ягъэхьэзыр унафэм теухуауэ КАФФЕД ыми, ДАХ ыми къепха зэгухьэныгъэхэми нобэм къэс яlа гупсысэхэм ехьэлlауэ апхуэдэ зы лъэбакъуэ ячын хуейуэ, Къэбэрдей Бэлъкъэр Республикам и унафэщlми адрей ди Республикэхэм я Президенхэми цlыхубэхэри хэхэс Адыгэ псори мы lуэхугъуэм ину игъэпlейтейуэ зэрыщытым къыхэкlкlэ пыухыкlауэ зы унафэ тэмэм тетыну зэгурыlуахэщ. Зэхуэсым къыщызэрагъэпэща комиссэм ДАХ ым и цlэкlэ игъэхьэзыра тхыгъэр къащтащ, ар, Урысейм и Президент Владимир Путин япэ иту, Урысейм и Парламентым, иджыри абы ехьэлlа органхэм хуагъэхьыну унафэ къащтащ.
ДАХ –ым ехьэлlа псалъэмакъхэм теухуауэ ДАХ гъэзэщlакlуэ гупым хэт Щоджэн lумит (Динчер) убгъуауэ къыжиlащ. Псэлъэмакъ къекlуэкlхэм ДАХ –ым и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэути жэуап яритыжкlэрэ, «Псалъэмакъ къекlуэкlхэм дыщогъуазэ, диlэ къызэрыкlуэкlэ ди цlыхубэм я фейдэ зыхэлъхэм долэжь, ахэр щыдлэжькlэ зыми зэран дахуэмыхъуну дыхэтщ, ди япэ ит зы чэзу ди зэхуэсым щыгъуэ нэхъыщхьэ дыдэу дызытепсэлъыхьыпхъэр, зи гугъу тщlа псэлъэмакъхэращ. А псом теухуауэ ди лъэпкъэгъухэр къытхуэкlуэу ДАХ-м и гъэзэщlакlуэ гупым чэнджэщ къыдатыну, дэри абыхэм жэуап еттыну ди къэлэнщ.»
КАФФЕД-ым и тхьэмадэ Хьэгъундокъуэ Яшар (Асланкая) къыхигъэщащ, «ДАХ-ыр дунейм тет Адыгэхэм я зэпыщlэныгъэхэр, я хэкум хуаlэ зэпыщlэныгъэхэр егъэфlэкlуэнымкlэ мыхьэнэ ин зиlэ зы зэгухьэныгъэущ дэ дызэреплъыр, ДАХ-ым нобэрей и гъэзэщlакlуэ гупымрэ дэрэ проблемэ гуэрэхэр диlэщ, lуэху еплъыкlэ бгъэдыхьэкlэ зэмыщхьхэм сыт хуэдиз демыгугъуами зэфlэтхыфакъым,ДАХ-ым ди япэ ит и зи чэзу зэхуэсым цlыхубэхэм я lуэхум нэхъ тэрэзу елэжьыну гъэзэщlакlуэ гуп диlэну дыхуейщи а lуэхум делэжьынущ» жэуэ.
Зэхуэсым иджыри къыщыпсэлъахэм, ДАХ-ым теухуа lуэхугъуэхэмкlэ куэдыр иджыри мыарэзыуэ, ДАХ-ыр мис мы мыарэзыныгъэхэр зэфlихыу и къэлэн игъэзащlэу тэрэзуlзэрымылэжар къыхагъэщащ.
КАФФЕД –ым и тхьэмадэр иджыри Урысей Федерацэм зэрамыгъэхьэр, а ныкьусэныгьэр ДАХ-ым и зи чэзу зэхуэсым ипэ къихуэу зэфlэхын хуейуэ, ДАХ-р иджыри къэс а lуэхур зэфlихыну зэрелэжьам нэхъри нэхъ и гуащlэ хилъхьэн хуейуэ къызэхуэсахэм къыхагъэщащ. Ар япэ къыщыхъуам ДАХ-м и гъэзэщlакlуэ гупым яхэт Бырс Реджами (Бурса) рэ, Мэкер Ведатырэ lуэхур зэфlахын папщlэ Къэбэрдей- Бэлъкъэрым и lэтащхьэм деж зэрамыгъэкlуари гурыlуэгъуэкъым. А псом теухуауэ ДАХ-ым езым и къэлэн имыгъэзэщlауэ иджыри псалъэмакъ зэрыщыlари къыжаlащ.
ДАХ-ым и тхьэмадэ Сэхъурокъуэ Хьэути кьыхигьэщащ, мы къекlуэкlщытыкlэхэм зэригьэгумэщlэр, ар зэфlихыну езым и къэлэну, КАФФЕД-ымрэ ДАХ-ымрэ зэкъуаудыну елэжьхэр зэрыщыlэр ифlэщ зэрыхьур къыжиlащ.А псор сыт хуэдэ къэрал lэнатlэм къыбгъэдэкlыми иджыри наlуэ мыхъуауэ, езыхэр мы lуэхугьуэр къыщыхъеям щыщlэдзауэ зэфlахыну елэжьами нобэм къызэрысар,иджы ДАХ-ым и зэхуэсым ипэ къихуэу мы упщlэр зэфlэхыным и мыхьэнэр къыдгурыlуэкlэрэ дызэрынэсыжу абы делэжьынущ, абы нэсыху зэфlэдымыхыфын хъумэ КАФФЕД-ым щlыгъуу иджыри мыбы и унафэр тщlы хъунущ» жиlащ абы..
Зэхуэсым lэ lэткlэ къащта унафэхэм и псалъащхьэхэр:
1.Къэнжал зауэр зэриухырэ илъэс 310. зэрыхъум къыхэкlкlэ зэхуэсышхуэ щlын, конференцэ къызэгъэпэщын.
2.Шыщхьэlу мазэм къыриубыдэу е 3. Дунейпсо Бзэ Конференцэр, ди анэдэлъхубзэм теухуа lуэхугьуэхэр, Адыгэ алыфбейр зы щlыжын lуэхухэр егъэжьэн.
3. Къуэдзокъуэ Локъумэн къыщалъхуар илъэс 200 щырикъум гъэлъэпlэн, ар цlыхубэм егъэщlэн,университетым стипендия (бурс) программэ егъэжьэн.
4.Темыркъан Юрэ илъэс 85 зэрырикъум гъэлъэпlэн, дунейпсом щыцlэрыlуэ ди композиторым и оркестрамкlэ Налшык деж концерт къызэгъэпэщын.
5.Нарт эпосыр къэкlуэну ди щlэблэм ялъэгъэlэсын, Адыгэр зиlысыр ящlэжу щытын щхьа «Нарт махуэ» къызэгъэпэщын.
6.Адыгэ уэрэдхэм и антология гъэхьэзырын, абы ехьэлlауэ Адыгэбзэкlэ хэку, бзэ, щэнхабзэ, лlыхъужьыгъэ уэрэдхэр зыхэлъхьэн.
Зэхуэсыр зэрекlуэкlыну пкъыгъуэхэр яухуа нэужь абы кlэлъыплъыну къэкlуа хасэ гъэзэщlакlуэхэмрэ адрей къекlуэлlахэмрэ зыщlыгъуу форум хуэдэу ДАХ-ым теухуа я гуныкъуэгъуэхэр къа1уэтащ.Абыхэм жэуап иратыжащ ДАХ –м и тхьэмадэмрэ гъэзэщ1ак1уэ гупым хэтхэмрэ.
Зэхуэсым и кlэухым КАФФЕД-ым и тхьэмадэ Хьэгъундокъуэ Яшар, къэрал зэпэщхьэхуэхэм къикlа хьэщlэхэр зэрагъэлъэпlам щхьа Анкара къалэ Адыгэ хасэм и гъэзэщlакlуэхэм, абы хэтхэм, Хьаджы Муратлы жылагъуэм дэт Нарт къуажэм и унафэщlхэм, абы щыпсэухэм фlыщlэ яхуищlащ.
ЗэзыдзэкIар Емуз Баязыт
p>
Haberi Çerkezce sesli olarak dinlemek için tıklayınız;
https://www.youtube.com/watch?v=8Ovh6SRQlqM&feature=youtu.be
p>
Haberin Türkçesi için tıklayınız;
p>nan
Kaffed
