22-25 Eylül 2011 tarihleri arasında Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı (Kafdav) tarafından Ankara’da düzenlenen “21. Yüzyıl’da Çerkesler: Sorunlar ve Olanaklar” başlıklı sempozyumda sunulan metinler bir araya getirilerek yayımlandı. Geçmişten Geleceğe Çerkesler: Kültür, Kimlik ve Siyaset isimli kitap, Çerkes tarihini ve güncel sorunlarını anlamak isteyenler için bir temel eser.
Prof. Dr. Sevda Alankuş kaleme aldığı önsözde, kitabın klasik konferans sunum kitaplarından farklı olduğunu şu sözlerle ifade ediyor:
…Bu ‘Önsöz’ elbette birkaç sayfayla sınırlı kalabilir ve yalnızca sunuştan ibaret olabilirdi ama belki de hiç girişilmemesi gereken bir işe yeltendi. 41 metni birbiriyle buluşturmaya, bunların hepsinin de katılımcıların ve Seteney Shami’nin sorun olarak betimlediği durumlar üzerinde tartışılmasını sağlamaya kalkıştı. Üç bölüme yayılmış olan metinleri ve bu metinlerde ortaya çıkan sorunsalları birbiri ile konuşturarak, buluştukları ve ayrıştıkları noktaların altını çizerek okuyucuya yardımcı olmayı, bir gelecek tasavvuru, umudu için ilerlenebilecek hatların altını çizmeyi hedefledi. Ayrıca bütün metinleri hemen okumayacaklar, kitabı arada bir veya ihtiyaç duyunca eline alacaklar, sadece ilgilendiği konulardaki metinleri seçip okuyacaklar için, bir tür ‘okuma kılavuzu’ oluşturmak istedi…
Aynı bölümde kitabın kurgusu ise şu sözlerle tanımlanıyor: “…Kitabımızın bölümlerini oluştururken Setenay Shami’nin, sempozyum sorunsalını çerçeveleyen konuşma metnini esas aldık. Araştırmalarında; temsil ettiği disiplinler arası yaklaşımla Çerkes kimliğinin anlaşılmasında yeni kulvarlar açan, Çerkesler hakkında daha önce hiç gerçekleştirilmemiş, özellikle de genç Çerkes akademisyenler için yol gösterici nitelikteki çalışmaların sahibi Seteney Shami’nin “Tarihte Kafkasya, Anavatan, İmparatorluk ve Diaspora” başlığıyla gerçekleştirdiği sunuşunu bölümler üstü saydık ve kitabımızın hemen başına koyduk…”
Kadim Kafkas uygarlıklarından başlayarak savaş, sürgün, diasporada iskân ve günümüzdeki durum ve de halkımızın geleceği üzerine sunumların yer aldığı kitabın içindekiler bölümü aşağıdaki gibidir:
Önsöz – Sevda Alankuş
Açılış Konuşması – Seteney Shami
BİRİNCİ BÖLÜM
Tarihte Kafkasya: Kadim Kafkas Uygarlıkları ve Kültürü ile Büyük Kırılma Olarak Savaş/Sürgün
Adiğelerin (Çerkeslerin) Kültürü ve Arkeolojisi – Nurbiy G. Lovpaçe
Maykop Kültürü ve Eskiçağ Adığe Tarihinin Sorunları – Barasbi Khaçimoviç Bgajnokov
Kafkas Nart Destanı ile Benzer Konular ve Motifer Hakkında – Zubar Cotoviç Capuha
Çerkes Mitolojisi “Nartlar” ve Ön Asya ve Akdeniz Uygarlıkları ile İlişkisi – Yısmeil Özdemir Özbay
Sohum ve Pontus Krallıkları – Alik N. Gabelia
Kimmerya Sorunu ve Kuzeybatı Kafkasya’da Bulunan Proto-Meotik Anıtlar (M.Ö 8 ve 7.Yüzyıllar) – Samir Hotko
15. Yüzyıl Çerkes Dünyasında Paranın Tarihi – Timur A. Dzuganov
15. ve 18. Yüzyıllarda Kuzey Kafkasya’da Osmanlı Kaleleri – Sadık Müfit Bilge
Kafkasya Savaşı’nda Savaş Esirleri – Fatima A. Ozova
İKİNCİ BÖLÜM
Diaspora: Sürgün, Sonrası ve Günümüzde Türkiye İsrail ve Ürdün
19. Yüzyılın İkinci Yarısında Kafkasya’dan Anadolu’ya Çerkes Göçü ve İskânları – İhsan Satış
Çerkes Sürgünü ve Osmanlı İskân Politikası: Sivas İli Örneği – Sezgin Zabun – Mehmet Eser
Sivas Uzunyayla Yöresine Çerkes Göçmenlerinin Gelişleri, İskânı ve Osmanlı Devleti ile Halkın Tutumu (1860-1870) – Ömer Karataş
Türkiye’de Çerkes Yeradları: Folklorik-Etnografik Alan Araştırması (2006-2009) – Murat A. Tabışev
Kuzeybatı Kafkasya ve Türkiye’deki Abazaların Demografik Süreçleri (19. Yüzyılın İkinci Yarısı – 20. Yüzyılın Başları) – Mihail Thaytsuhov
Bir Uzunyayla “Öyküsü” Diaspora Hakkında Bir Halkbilim Araştırması – Madina Paştova Mijayeva
Uzunyayla Çerkeslerinde Din-Gelenek Oydaşmasında Adamey Hafız Ali Efendi’nin Rolü – Hamit Yüksel
Geleneğin İcadı: Çorum Çerkeslerinin Örneği – Metin Uçar
Çerkeslerin Etnik Kimliğinin Desteklenmesinde Akrabalık – Erdoğan Boz
Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Osetler bir Diasporik Topluluğun Evrimi – Georgi Çoçiyev
Osmanlı Devleti’nden Günümüze Çerkes Örgütlenmeleri – Fatih Gide
Kuzey Kafkasya’daki Siyasal Gelişmelerin Türkiye’deki Çerkes Diasporasına Etkileri – Keisuke Wakizaka
Ne kadar Yakın Olsa da Uzak Türkiye’de Devlet ile Çerkesler Arasındaki İlişkiler – Setenay Nil Doğan
Abhaz, Abaza, Çerkes ve ERmeni Etnik Grupları Değerler ve Kültürlenme – Ergün Özgür
Türkiye’deki Kuzey Kafkasyalı Göçmenler: Dün, Bugün ve Yarın – İrina Sotniçenko
21. Yüzyılda Çerkesler: İsrail’deki Adığelerin Durumundan Alınacak Dersler – Chen Bram
1870-2010 Yılları Arasında Ürdün’deki Çerkeslerin Gelişimi – Mohammed Yakup Khawaj
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Anavatan(lar) ve Gelecek
21. Yüzyılda Kafkasya’ya Geri Göç: Adığe-Abhaz Diasporası ve “Dönüş” – Jade Cemre Erciyes
Geleceğini Arayan Abhazya: Jeopolitik Bakış Açısı – Oleg Nestoroviç Domeniya
Abaza Halkının Yeniden Birleşmesi Sorunu – Kahun Gojev
Abazince: Bugünkü Durumu ve Gelişme Perspektifleri – Segey Pazov
Adığeler: Etnik ve Kültürel Süreçleri Yönetme Sorunu – Mira Unarokova
Etnik Bütünleşmeye Yönelik Kültür Olgusu Olarak Adığe Geleneksel Müziği – Alla Sokolova
Kuzey Kafkasya’da Adığe Lehçelerinin İşlevsellik Sorunu – Tsira Baramizdze
Gürcistan Bilim Kurullarında Çerkes Dillerinin Araştırılmasının Tarihi ve Çağdaş Dönem – Aleksandr Kvakhadze
21. Yüzyılda Çerkesler’in Diasporada Ulusal Bir Edebiyat Dili Geliştirmesi Açısından Lapsa Olgusu: Ulusal Edebi Sanatların Dili – Luba Balagova (Kandour)
Etno-Kültürel Grupların Korunmasında Medyanın Rolü Bir Örnek Olarak Çerkes Etnosu – Muhittin Kandour)
Kuzey Kafkasya’da Modernizasyon Sürecinin Sosyo-Kültürel Boyutları – Margarita R. Kulova
Kuzey Kafkasya Halklarının Geleneksel Kültüründeki Yenileşme Kaynakları – Zalina Kanukova
Alternatif Bir Yaşama Modeli Olarak Çerkes Kültürü – Hüseyin Aykut
Bu önemli eseri Kafdav Yayıncılık'tan temin edebilirsiniz.
'+Zeki Kartal
