Cihadiye köyü, Çanakkale ilinin Biga ilçesine bağlı bir Çerkes köyüdür. Bjeduğ ağırlıklı olmakla birlikte köy halkı Abzeh ve Kabardeylerin de bulunduğu ailelerden oluşmaktadır.
p>Hazırlayan: Melike Batgıray
Nart Dergisi 86. Sayı
p>Çanakkale iline 110 km, Biga ilçesine ise 17 km uzaklığındaki Cihadiye köyü, bir dağ eteğine kurulmuş serin ve soğuk bir yerleşim birimidir. Köye komşu köyler: Dereköy, Kahvetepe, Savaştepe, İpkaiye, Yanıç, Eski Bakacak, Gürçeşme, Harmanlı(Filik), Geredeli, Sarıcaköy ve Çeltik’tir.
1881 yılında Adıgey Cumhuriyeti Kuban Havzası’ndan göç eden 20 hane tarafından kurulmuştur. Köye gelen Çerkesler, Yanıçköy merası olan ve Buzalık diye bilinen mevkiye yerleşmişler ve köye Buzalık ismini vermişlerdir. Çerkeslerin ilk olarak buraya mı geldikleri, yoksa 93 Harbi sebebiyle önce Balkanlara gidip sonra ikinci bir göçe tabii tutularak mı bu bölgeye geldikleri bilinmiyor. Yalnız 1889 yılında köy Kafkasya’dan tekrar 8-10 aile göç alıyor ve bir daha başka bir köyden hiç kimse Cihadiye köyüne göç etmiyor. Cihadiye köyü hala yalnız Çerkeslerin yaşadığı köy olarak biliniyor ve gelenekler devam ettiriliyor.
Köye girdiğimizde muhtar karşıladı bizi, eşsiz Çerkes peynirinin yanında sıcacık çay eşliğinde köyün en yetenekli pşınovasından Quafe dinledik. Uzun yıllar sonra eline aldı pşineyi bizim için köyde rastladığımız Thamateler. 1929 doğumlu İsmail Tekin aile büyüklerinin, göç sırasında gemilerde hayatını kaybeden atalarının anısına saygısızlık olmasın diye ömürleri boyunca hiç balık yemediğini anlattı sohbet esnasında.
Sonra elinde bakır bir ibrik ve leğenle birlikte bir köylü amca yaklaşıyor yanımıza. Öğreniyoruz ki ataları Kafkasya’dan gelirken 1881 yılında göçle beraber getirmişler bu ibrik ve leğeni. Kullanılmamış bugüne kadar, hep “Kafkasya’dan bize hatıradır, belki de son gördüğümüzdür Kafkasya’ya ait olan” denilmiş ve gözbebeği gibi korunmuş. Bir hatıra fotoğrafı çektirmek istiyoruz ibrik ve leğenle; “İbriği Çerkes kızı tutsun, leğende ellerimi yıkarken çekinelim fotoğrafı” diyor hatıranın sahibi amca. İbriği elimize alıyoruz ve “Çerkes kızı dediğin daha eğilip bükülmeli, daha kırılgan, daha narin tutmalı ibriği” diyorlar. Bugün köy gençliğine bakıldığında onlar hala adetleri, gelenekleri yaşatıyorlar ki ibriğin tutuluşundaki yanlışlık bile hemen anlaşılıyor. Biz de köyün kızlarına bırakıyoruz ibriği tutmayı ve hatıra fotoğrafımızla birlikte devam ediyoruz yemyeşil köyü dolaşmaya.
Köy mezarlığında bir gri taşın üzerinde yazılı duran “Ahmet Beyin Ruhuna Fatiha” yazısı çekiyor dikkatimizi. Milli Mücadele yıllarında ismi duyulan Anzavur Ahmet’in mezarı olduğunu fark ediyoruz. Anzavur Ahmet de Çerkes olup, İstanbul hükümetince sivil paşalık rütbesiyle Anadolu’ya gönderiliyor ve etrafına bir çok kişi topluyor milli mücadele döneminde. 25 Kasım 1919 yılında ilk isyanı bastırılıyor ve 15 Nisan 1920 yılında Biga ilçesi yakınlarında vuku bulan ikinci isyanı yine kendisi gibi Kafkas kökenli olan Çerkes Ethem tarafından bastırılıyor. Süleyman Şefik Paşa kendisine sonradan katılan Anzavur Ahmet ile anlaşmazlığa düşünce İstanbul’a dönüyor ve Kuvay-i İnzibatiye’nin başına Yarbay Senai getiriliyor. Kuva-i İnzibatiye 10 Mayıs 1920’de Adapazarı’nı işgal edince Ali Fuad Paşa komutasındaki 20. Kolordu Adapazarı’nı geri alıyor. 25 Haziran 1920’de Kuva-i İnzibatiye kaldırılıyor. 1921 yılı mayıs ayı içinde Biga’nın başka bir köyünden Mehmet Efe tarafından öldürülen Anzavur Ahmet’e Cihadiye köyü sakinleri sahip çıkıyor ve bir mezar yapılıyor. Köy sakinleri askeri darbe dönemlerinde bu mezarın askerler tarafından da korunduğunu ve kimsenin yaklaştırılmadığını hatırlıyorlar. Bugün de hala bu mezarı temizleyen, yabani otlardan arındıran, toprağını sulayıp bakımını yapan köy halkının da kimliğinden haberdar olmadığı birileri var.
Cihadiye Köyündeki Sülaleler:
Abde (Abzeh), Asralko (Bjeduğ), Barsbi (Abzeh), Batırko, Bjedug (Bjedug), Boren (Kaberdey), Çehosh, Çıye, Çıyuh (Abzeh), Delıko, Dıduh (Cemguy), Hatite (Abzeh), Hatko (Abzeh), Jajiy (Abzeh), Jane (Şapsığ), Kokon (Bjedug), Kuaşh (Abzeh), Lapshuko (Bjedug), Lecherko (Abzeh), Nach (Abzeh), Navko (Abzeh), Pshakko (Bjedug), Shaplıko (Ubıh), Shaşemko (Bjedug), Şhaban (Bjedug), Teuçejko, Teuçez (Abzeh), Tehuçe, Tıguj, Tımuh (Abzeh), Huade, Yehule (Abzeh)
İklim Cihadiye’de güney marmara iklimi hakim. Dört mevsim de yaşanmakta.
Ekonomi Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı.
Başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde yaşayan Cihadiyeliler son yıllarda büyük ölçüde köye geri dönüş yapmışlardır ve bu dönüşler büyük bir hızla devam etmektedir. Bu vesileyle köyün çehresi son yıllarda baştan aşağıda değişmiş ve köy önemli ölçüde yeni evlere kavuşmuştur.
Altyapı bilgileri Köyde, ilköğretim okulu var ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılıyor. Köyün içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi var. PTT şubesi yok ancak PTT acentesi var. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik sabit telefon ve internet bağlantısı var.
Sosyal Yaşam Köyde Adığe adet, gelenek ve görenekleri halen uygulanıyor.
Köy nüfusunun tamamına yakını yaşlı kesimden oluşuyor. Büyük şehirlerde çalışıp emekli olmuş kişiler köye geri dönerek burada yaşamlarını sürdürmekteler.
Cihadiye’de Çerkesce en orjinal hali ile konuşulmakta.
Cihadiyelilerin İstanbul’da bir dernekleri ve dernek binaları da var. 1968 yılında kurulan dernek köylülerini ve hemşerilerini sıkı ve güçlü bağlarla birarada tutmak ve Çerkes kültürünü, gelenek ve ananelerini yaşatmak amacındalar.
Her yıl Mayıs ayında köyde dernek tarafından düzenlenen geleneksel Köy Mevlidi tüm köylülerin yanısıra civar köylerden de büyük ilgi görüyor.
Köyün bir de internet sayfası var.
www.cihadiye.com
+''+nan+'
'+Kaffed
