Şapsığ Toprakları… Adığe Vatanına gelindiğinde, ilk ayak basılan yerdir burası; Kıyı Boyu Şapsığ! Gözün alabildiği her zerreye gönlün mest olduğu bir güzelliktir, Şapsığ Toprakları. Thaşağ Ormanları, gökyüzüne destek olabilen yüce dağları, bal tadında akan ırmakları; ne yöne dönsen gözün alabildiği görüntülerdir bunlar. Tanrının özendiği bu toprakları daha da güzel kılan ise, bu toprakların sahibi insanlardır; Şapsığ Adığeleridir.
Bir kısa hikâye vardır Şapsığların anlattığı:” Tha ,(Tanrı) çok sevdiği aksakallı ihtiyara, “Nasıl bir iyiliğim olur sana” diye sorunca” Mümkünse bu güzellikle anlaşabileceğim bir dil ver bana“ demiş ihtiyar. Adığe Dilini vermiş Tha. “ Eksikliğini hissedip üzüldüğün bir şey kaldı mı?“ diye tekrar sorunca “Tanrım, bu dille nasıl birliktelik edeceğim” demiş ihtiyar. Tanrı bunun üzerine “Nasıl mı? habze verdim ya!” demiş.
Geçek şuki, güçlü habzeleriyle ve güzel Adığecelerinden oluşturdukları bilgelikleriyle günümüze kadar gelmişlerdir Şapsığlar.
…Fakat şu an onlar bir uçurum kenarındalar. Bu durum ise, bu toprakların güzelliğini, tadını gizliyor. Rüzgârın nefesini, ormanların fısıltısını, kuşların bestesini, şelalelerin sesini duymaya engel bu son durum…
Psıne’nin (dergi) kapağındaki kişi, GUAFE ASLAN’dır. Bir Şapsığ Adığesidir. “Niçin fotoğrafı bu derginin kapağı oldu? Bunu nasıl hak etti” diye soran olacaktır. GUAFE ASLAN gibilerini, tanınmak gerekir. Çok sık duyarız, Aslan’ın başardıklarını. Duydukça da hem sevinir, hem de hüzünleniriz. Seviniriz çünkü tüm enerjisiyle ulusunun geleceği için çalışır. Üzülürüz çünkü GUAFE ASLAN’ın emeğini anlayıp değer verebilecek bir kuşağın bulunamaması tehlikesi vardır.
Şapsığdaki “Şeheçeyişho” Köyünün ortaokulunda yöneticidir Aslan. Sadeliği daha da yüceltir onu. Anadilinin yitmesiyle, hayatın anlamının da yiteceğini bilmesindendir, gözlerinin dolu dolu olması.
Yabancı nüfusunun Adığe nüfusundan çok olması, anadilinin az kullanılmasını getirdi. Aslan bu koşullar da, Anadilini yok olmaması için savaşım veriyor. Gücünü de, inancından ve özgürlüğünden alıyor. Adığece eğitimini okullardan kaldırmak isteyenlere karşı duran Aslan’ın kahramanlığını, Şapsığların durumundan haberdar olmayanların anlaması çok zor. “on iki organın bir olması”** … Demek habze olmuş. Şapsığcanın dil ailemizden yitmesi, uçurum kenarına geldiğimiz anlamındadır. İşte tam bu yüzden bu yürekliliğe, çok değer verilmesi gerekir deriz. Aslan’ı yücelten, anadilin bir ulus için önemini bu kadar kavramış olmasıdır.
Biz, başarabildiklerinin çoğalmasını, emeklerinin değer bulmasını, yürüdüğün yolda hep ilerlemeni, diliyoruz Aslan.
**Çevirmenin notu:em> On iki organın bir olması deyişiyle Adığelerin on iki boyu kastedilmiştir.
p>
Psıne Dergisi No:9 - font>2010
Çeviren: İlkay Karadumanspan>
'+İlkay Karaduman
