Başlangıcı tarihin en eski dönemlerine kadar gidebilen engin kültürümüzün en önemli öğelerinden biri de el sanatlarımızdır. Bu kültürün yeniden kazanılması ve yeni nesillere aktarımı bize düşen görevlerden biridir.
p>Nart Dergisi'nin 53. sayısında bu sorumluluğun bir tarafından tutarak, küçük bir katkı sağlamak amacıyla yeni bir bölüme başlandı. “El Sanatları”
p>Sitemizde de Kültür Sanat içeriğimize eklediğimiz “El Sanatları” bölümümüzün ilk dersi, geleneksel feden(düğüm)lerimizle ilgili. Hocalarımızın tarifine göre, elinize alacağınız değişik malzemelerle yapmayı deneyebilir, siz de bilmeyenlere öğretebilirsiniz.
p>
FEDEN – 1
p>Hazırlayan: ABAZE SÜLEYMAN
Kültürümüzü korumak adına vermiş olduğumuz gayretlerin yanında, zaman zaman kültürü yaşatma mücadelesi farklı boyutlara ve tartışmalara hatta ayrılıklara sebep olmaktadır. Kültürü koruma ve yeni nesile aktarma adına yapabileceğim en iyi hizmetin el sanatlarımızın unutulmaması, tekrar kazanımı ve daha önemlisi yeni nesilere aktarımını kendime felsefe edinmek üzere olduğum dönemde, ne mutlu ki bana Jankat Hocayla tanışmak, onun el sanatları ve habzeyi yaşama, yaşatma gayretinden azami istifade etme bahtiyarlığına ulaştım.
Dergimizde el sanatlarının yapımı ile ilgili yayınlarda bulunmaktaki amaç, öğrenmek isteyenlere bir kaynak olacağı gibi, kültürümüzün bir göstergesi olan el sanatlarımızın ne denli güzel, sade ve zevke uygun olduğunu bir belge niteliğinde gelecek nesillere aktaracaktır.
Önemli olduğunu düşündüğüm diğer bir husus ise; bu alanda yapılan çalışmaların kağıt üzerinde dahi olsa bir araya toplanarak derlenmesi, bir arşiv oluşturulması ve sayın Jankat devrim hocamızın yoğun uğraşlar verdiği Kafkas el sanatları ve tarihi müzesinin gerçekleştirilme yolunda bir adım daha atılmış olması ümididir.
Kafkasya’da yapılmış olan birçok eser geçmişimizden bir miras olarak bizlere intikal etti. Zaman içerisinde kullanım alanını kaybetmekle birlikte ticari değerini yitiren ve artık üretilmekten vazgeçilen, bunları yapan ustalarında hayatlarının sona ermesiyle birlikte yok olma safhasına gelen, büyük bir çoğunluğumuzun hiçbir önem vermediği bu materyaller zamanla zanaat eseri olmaktan çıkıp birer sanat eseri olarak antikacı vitrinlerinde görür olduk. Yok pahasına satılan bu eserlerle birlikte bir kültürde maalesef yok olma aşamasına geldi. Şimdilerde bir kaçımızın elinde kalan bu eserlerin tek çatı altında muhafaza altına alınarak korunması, geliştirilmesi geçmişimizle aramızdaki bağın kopmasını engelleyeceği gibi atalarımızdan aldığımız kültürümüzün elle tutulur gözle görülür bir nişanı olarak gelecek nesillere aktarılan bir miras olacaktır.
Bir sanatı pratikte yapmak ile teorik olarak bilmek çok farklıdır. Bizim burada anlatacaklarımız teorik bilgiden ileri gitmeyecek ancak bu sanatları yapmak isteyen fakat bu konuda bilgisi olmayan arkadaşlarımıza bir temel oluşturacaktır. Yardım almak isteyen arkadaşlarımıza özverisini ve bilgisini hiçbir zaman kimseden esirgemeyen hocamın en üst düzeyde yardım edeceğinden hiç şüphem yoktur.
Konu ile ilgilenenler Kafkas Federasyonu aracılığı ile hocama veya bana ulaşabilirler.
Kültürümüzü üzerinde taşıyan her türlü materyal ilgi alanımıza girmekle beraber temelde ele alacağımız ve yapım tekniklerini ileriki sayılarda anlatacağımız Kamçı, Kemer, Kama, Eyer, Tüfek, Tabanca, Zincir, Kılıç, Damga v.b. eşyaları ellerinde bulunduran hemşerilerimizin bunları en iyi şekilde muhafaza etmeleri, mümkünse detay fotoğraflarını da bizlere ulaştırmalarını istirham ederim.
Buradan bir şeyler öğrenmek hevesinde olanların azmini kırmamayı düşünerek kolay olandan başlamayı tercih ediyorum. Peşinen söylemeliyim ki bu iş oldukça zor ve zahmetlidir. Fakat üretmenin keyfine varıldığı ve bunun bir kültür hizmeti olmasının bilincinde olunduğu takdirde oldukça keyifli ve kolaydır. İnsanı farklı yerlere götürür. Güzel bir hobi ve müthiş bir motivasyon kaynağıdır.
Öğrenme aşamasında olduğumuz için ilk başta deri kullanmadan tuhafiyecilerde bulabileceğimiz 2 mm. civarında genişliğe ve en fazla 1 mm. kalınlığına sahip, sağlam ve üç beş metre uzunluğunda bir ip parçası. Bunu tedarik ettikten sonra ortalama1 cm. çapında 10-15 cm. uzunluğunda (değişik kalınlıklar olabilir) yuvarlak bir ağaç parçası ve bir adet biz.
Malzemeleri tamamladıktan sonra sözü fazla uzatmadan dersimize geçelim. İlk dersimizde “feden”1 öğreneceğiz. Aşağıdaki şekillerde her şey detaylıca gösterilmekte.
Kolay gelsin
+''+nan+''+Abaze Süleyman
