Maykop Kenti ve Yönetimi

Maykop'un, kent ilçelerinide kapsayan, özel bir yönetimi vardır. Maykop 1857'de, Byelaya Irmağı'nın doğu yakasında Adıgelerden ele geçirilen bir yerde Ruslarca kuruldu. Daha sonra gelişti ve 1937'de Adıge y Cumhuriyeti başkenti oldu. Nüfusu yaklaşık 150 bin olup Rus nüfus çoğunluktadır. 

Adıge nüfus azdır. Bunlar da, daha çok, özerk yönetim gereği kentte bulunan Adıge görevliler ve aileleridir. Maykop'ta Adıge y Cumhuriyeti Parlamentosu (Yerel "Halk Temsilcileri Sovyeti"), Cumhuriyet yönetimi (yürütme komitesi) bulunmaktadır. Adıgeler, bu kuruluşların başındadır. 

Alt kademe yönetim; Adıge ağırlıklı ilçelerde (Oktiyabrski, Tewuçuej, Şogen, Koşhable) daha çok Adıge görevlilerde, Rus ağırlıklı ilçelerde de (Krasnogvardeysk, Giaginsk, Maykop) Ruslardadır. 

Maykop adı, Adıgece Mıyekhuape'den gelmektedir. Mıyekhuape ise Mı (=Yaban elması), -ye (=-lık takısı), khuape (=köşe, diyar) anlamlarına gelmekte olup, Yaban Elması Ağaçları Köşesi/Diyarı demektir. Gerçekten Maykop ormanları, doğal yaban elması ağaçlarıyla kaplıdır. 

Öte yandan Mıyekhuape'nin "Mıyeke Irmağı Ağzı" anlamını içerdiği de söylenmektedir. "Mıyeke", Maykop' un, kıyısında kurulduğu Byelaya (Şhaguaşe) Irmağı'nın bir koludur. (Adıge ce'de "pe", bu bağlamda, akarsu ağzı anlamını içermektedir: Afıpsıp-Afıps Ağzı, Şehap-şahe Ağzı, Psış'üape-Psış'ü Ağzı, Mıyekhuape-Mıyeke Ağzı gibi).

Maykop'un 52 km²'lik kentsel yönetim alanı içinde, başlıca şu kültürel kuruluşlar bulunmaktadır: Adıge Devlet Pedagoji Enstitüsü (öğretmen yetiştirir); Adıge Bilimsel Araştırma Enstitüsü (Ekonomi, dil, edebiyat ve tarih bölümleri bulunur); Maykop Öğretmen Geliştirme (Tekamül) Enstitüsü (Öğretmenlere üst eğitim ve beceri kazandırır); Adıge Pedagoji Okulu (Uçilişe); Adıge Müzik Okulu (Uçilişe); Maykop Tıp Okulu (Uçilişe); Maykop Tarım Teknik Okulu (Teknikum); Maykop Sınai İmalatlar Teknik Okulu (Teknikum), vb. Son yıllarda bu okulların birleştirilmesi ile Adıge Ulusal Üniversitesi'nin temeli atılmış ve kurulma çalışmaları halen sürdürülmektedir. Maykop'ta Adıge Devlet Basımevi; Adıge Yazarları Örgütü; Adıge Devlet Halk Dansları Topluluğu; Adıge Radyosu; Adıge ce "Adıge Makh" Gazetesi, Zekhoşnığ Dergisi bulunur. 

Maykop-Tuapse arası 148 km; Maykop-Karsnodar 130 km; Maykop-Oktiyabrski 126 km; Maykop'tan Krasno-gvardeysk 83 km, Şogenhable 62 km, Giaginski 35 km, Koşhable 89 km, Tulski 14 km, Kamennomostski 45 km, Tewuçuej 107 km, Yablanovsk 175 km'dir. 

Maykop'ta yıllık yağış miktarı 700 mm'ye yakındır (689.9 mm). Yıllık sıcaklık ortalaması da 10.9 derecedir (Nisan ayı değerleri 10-11 derece, Ekim ayı değerleri de 17-25 derece arasındadır). Bu da, uzun bir yaz turizm mevsimi yaşandığını göstermektedir. Kış turizmi için yeterli altyapı ise henüz tamamlanmamıştır. 

Kışları kuru, sıcak ve bol güneşli bir iklim, kirlenmemiş bir doğa, yeşilin hemen her tonu, kaynak sular, bunlara eklenen ve Adıge kadınlarının el becerilerini yansıtan zengin bir mutfak, geleceğin turizm patlamasına şimdiden bir çağrı niteliğindedir. 

Maykop'ta turistlerin ilgisini çeken Adıge Devlet Dramatik Tiyatrosu ile Adıge Eski Eserleri Müzesi de bulunmaktadır.


[Özdemir Özbay'ın Dünden Bugüne Kafkasya kitabından alınmıştır.]

p>+''+nan+'



'+Özdemir Özbay]

Share