Çerkes diasporasının ve RF vatandaşlarının durumunu görüşmek üzere Rusya kamu odasının bu gün yapılan toplantısında Suriye'deki son durum görüşüldü.
Toplantı özeti olarak: Mevcut mevzuatta değişiklik yapmadan önce dönecek olanların geri dönüşleri ve yerleşimleri için bir yol haritası hazırlanması kararı alındı.
Etnik ilişkiler ve vicdan özgürlüğü komitesi başkanı ve aynı zamanda Rusya kamu odası başkan yardımcısı Aslanbek Paşkaçev'in moderatörlüğünü yaptığı toplantıda, KBC senatörü Albert Kajarov , kamu odası halklar arası ilişkiler komitesi üyesi Maksim Şevçenko, uluslararası işbirliği ve kamu diplomasisi komitesi başkanı Aleksandr Sokolov, Adıgey Xase başkanı Adam Bogus, Adıgey devlet konseyi üyesi parlamenter Çermit Muhdin, Perit Xase yönetim kurulu üyesi ve hukuk danışmanı Beslen Hağajey,Dağıstan halkları temsilcisi Muhammet Abdülhabirov birer konuşma yaptılar.
Albert Kajarov, Suriye'de şu anda tartıştıkları sorundan muzdarip 100 000 kişinin bulunduğunu ifade ederek bunlardan 30.000'in RF yurttaşı olduğunu, diğerlerinin ise etnik kökeni burada olan, Rusla evli olan, ailesi buraya göç etmiş olan ve bir şekilde RF ile bağı bulunan insanlar olduğunu söyledi.
Kajarov, orada sadece Çerkesler de yok, Asetinler var, Çeçenler var, Dağıstanlılar var, Balkarlar var, yani kuzey Kafkasya halklarının bir çoğundan insan var ve bunların durumu gün geçtikçe zorlaşıyor, o nedenle soruna bir an önce çözüm bulunması gerekiyor, çünkü yurttaşlarımızın çoğunluğu olayların merkezi olan Humus kenti ve çevresinde yaşıyorlar" dedi.
Maksim Şevçenko, "Suriye'deki Çerkeslerin durumunun söylendiği kadar içler acısı olmadığını ifade ederek, orada özellikle Çerkeslere bir baskı uygulanıyor değil, fakat Suriye Çerkesleri uzun yıllardır anavatana dönmek istiyorlardı ve bu olaylar onların bu isteğini daha da güçlendirdi" dedi.
Şevçenko Suriye Çerkeslerinin dönüşü için bir komite kurulmasını önererek, bu komitenin hükümet, parlamento,kamu odası ve Çerkes örgütleri ile birlikte çalışmasını önerdi.
Komisyonlar arası grup temsilcisi Aleksandr Sokolov ise, Çerkeslerin durumunun Ahıska Türkleri ile karşılaştırılması gerektiğini ifade ederek, Onların da orta Asya'da baskı ile karşılaşınca kaçmak zorunda kaldıklarını söyledi.
Sokolov, Açıkçası Rusya etnik kimliğine milliyetine bakmaksızın gelen herkesi kabul etmeli fakat bu konudaki yasalar da uygulanmalıdır. Ayrıca bu, insanların sayısının az olmadığını da göz önünde bulundurmak gerekir dedi.
Rusya zor demografik durumu nedeniyle nüfus girişi ile ilgileniyor, konuyu da bu bağlamda ele almak gerekir diyen Sokolov, bir yol haritası oluşturulması gerektiğini ifade ederek, bu meselede Alman deneyiminden istifade edilebileceğini söyledi. Sorunun bir anda ve kısa sürede çözülmesini beklemenin gerçekçi olmadığını vurguladı.
Söz alan Adam Bogus, Çerkeslerin Suriye'de tehlikede olmadıkları fikrine katılmadığını ifade ederek, İsyancıların Çerkesleri kendilerine katılmaları konusunda açıkça zorladıklarını, bunun boş bir tehdit olmadığını söyledi.
Bogus "Humus ve çevresinde 11 tane Çerkes köyü vardı artık yok" dedi.
Çermit Muhdin, konuşmasında olaylar başladığından bu yana Suriye'de 56 Çerkesin öldürüldüğünü söyleyerek, "Türkiye ve Amerika gibi ülkeler Suriye diasporasına kapılarını açtı fakat Rusya bu konuda bir şey yapmış değil" dedi.
Muhdin Çermit, Suriye ve Ürdün'den dönmüş 856 kişinin Adıgey'de yaşadığını, bu insanların hiç bir şekilde suça karışmadıkları gibi hiç bir uyum sorunu da yaşamadıklarını ifade ederek, "eğer Çerkeslerin anavatanlarına dönüşü konusunda bir adım atılırsa, bu Soçi olimpiyatları ve Soykırım konusundaki sorunu da hafifletir" dedi.
Perit Xase adına söz alan Beslen Hağajey, Rusya'nın dışarıda hemşehrileri ile ilişkileri düzenleyen federal yasaya değinerek; bu yasanın Çerkesler ve Rus olmayan diğer halklar için işletilmediğini ifade etti. "Yasanın uygulanış biçimi ile Ruslar ve diğer halklar arasında ayrımcılık yapıldığını söyleyebilirim" dedi.
Dönen insanların yerleştirilmesi süreci ile ilgili bilgi veren Hağajey, bu konuda şu ana kadar yapılanları da anlatarak, sorunun çözümü için dış ileri bakanlığı, Acil durumlar bakanlığı, federal göç servisi,eğitim ve uyum konusunda çalışan ajansların katılacağı bir çalışma gurubu kurulmasını önerdi.
"Şu anda dönenlerin hukuki statüsü ile herhangi bir ülkeden gelen yabancının statüsü arasında hiç bir fark yok" diyen Perit temsilcisi, bu durumdan kaynaklanan yasal engeller nedeniyle pasaport ikamet izni ve çalışma izni gibi konularda büyük zorlukla karşı karşıya olduklarını söyledi.
"Herhangi bir ülkede yaşayan ve vatanına dönmek isteyen Çerkesler doğrudan yurttaş olarak kabul edilmeli bunun için de federal yasada değişiklik yapılmalıdır" diyen Perit temsilcisi, "şu anda davetiye ile vize süresi 3 aydır, bu zaman gelen sığınmacıların işlemlerini tamamlayıp oturum almaları için yeterli değildir, bu nedenle de bir çok sıkıntı yaşıyoruz" dedi.
Dağıstan diasporası adına söz alan Muhammet Abdülhabirov ise, şu anda Suriye'de 8000'den fazla Dağıstanlı'nın yaşadığını ifade ederek "üstelik onlar tam olayların ortasında kaldılar ve bir çoğu yerini terk ederek komşu köylere akrabalarının yanına yerleşti, bir kısmı ise Türkiye'ye gitti. Suriye'de yaşayan Dağıstanlılar da Rusya'ya dönmek istiyor" dedi.
Haber: Çerkes Dünyası
nan
Kaffed
