Hatti/Hititlerin Kökeni ve Çerkesler

HATTİ / HİTİTLERİN KÖKENİ VE ÇERKESLER

Ali Çurey (Çiviyazıları Yayınları, Mjora Dizisi, Şubat 2000, 72 sayfa)

"Eğer Hatti ve Hititler Kafkasya'dan Anadolu'ya gelmişler ve burada üstün bir uygarlık yaratmışlarsa ve Adığeler de bu halklarla aynı geçmişin çocukları ise, onların araştırılması ve karanlıkta kalan yönlerinin ortaya çıkarılması herkesten önce Adığe insanın görevidir", diyor kitabın yazarı Ali Çurey önsözünde. Yazar kitapta Hitit dönemine neden gerek duyulduğu, Hititlerle Kuzey Kafkasya ve Adığelerin ilişkilerinin ne olduğu, Hititlerin kendileri ile aynı kökene dayanan Adığelere kültürel ve tarihi katkıların neler olduğu gibi sorulara cevap aramış.

Kitabın girişinde Prof. Bilge Umar'ın bu konulara değindiği "Türkiye Halkının İlkçağ Tarihi" adlı kitabından bir alıntı var: "General İsmail Berkok Hititleri, genellikle 'Çerkes' diye adlandırılan Kafkas ulusundan sayıyor. Ona göre Hititler de Çerkes'tir ve Büyük Hitit İmparatorluğu yıkıldıktan sonra bunların bir bölümü Kafkasya'ya avdet etmiştir. Bu konulara 'Tarihte Kafkasya' yapıtında değinmektedir. Ayrıca Urartular da Çerkes'tir. Eski Mısır Firavun soylarından bazıları adlarının Çerkes dilinde anlam taşımasından anlaşılacağı üzerine Çerkes'tir."

Kitap Çerkes kökenli olduğu ve Anadolu'ya Kafkasya'dan geldiği düşünülen Hititler'in tarihi hakkında çeşitli noktaları aydınlatmaya ve Adığe kültürü ile olan ilişkisini anlatmaya çalışmış. Kitapta konuyla ilgili orijinal ve ilgi çekici belgeler bulabilirsiniz. Özellikle Hitit ve Çerkes dillerindeki çeşitli kelimelerin karşılaştırılması ve aralarındaki benzerliklerin okuyucularımızın ilgisini çekeceğini düşünüyoruz.

Yazar Ali Çurey 1937 yılında Merzifon'da doğdu. 1984 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinden emekliye ayrıldı."Kafkasya", "Kamçı", "Yamçı" gibi dergilerde ve "Yeni Kafkasya" gazetesinde Kuzey Kafkasya ile ilgili yazı ve çevirileri yayınlandı. Kafkaya'da yayınlanan "Vuachemaxo", "Zequecsniqh", "Adighe Psatle" gibi dergi ve gazetelerde Adığece şiirleri yayınlandı. 1999 yılında Adığe Bilimler Akademisine seçilen Çurey halen İstanbul'da yaşıyor.

KURTULUŞ SAVAŞINDA ÇERKESLERİN ROLÜ

Genişletilmiş 2. Baskı Muhittin Ünal (Kafkas Derneği Yayınları, Mayıs 2000, Ankara, 314 sayfa)

'Kurtuluş Savaşı'nda Çerkeslerin Rolü' aynı zamanda Kafkas Derneği Genel Başkanı da olan Muhittin Ünal'ın aynı isimli kitabının genişletilmiş ikinci baskısı. Yazar, kitabın önsözünde amacının Kurtuluş Savaşı'nda yer alan Çerkeslerin sadece Ethem Bey ve Ahmet Anzavur'dan ibaret olmadığını, daha pek çok Çerkes kökenli insanın da bu savaşta bu ülke adına savaştığını ancak tarihi kaynaklarda Çerkes kimlikleri vurgulanmadığı için tanınmadıklarını, Kafkas kökenliler dahil tarihe meraklı tüm okuyuculara hatırlatmak olduğunu söylüyor.

Kitap üç bölümden oluşuyor. İlk bölümde olaylar kronolojik bir sıra içinde, Kurtuluş Savaşı'nda Çerkesler adına ilk adımı atan Hüseyin Rauf Orbay'ı eksen alarak anlatılıyor. Diğer Çerkesler de yeri geldikçe olaylar içindeki yerleri ile aktarılıyor. İkinci kısım Ethem Bey'e ayrılmış durumda. Üçüncü kısımda ise Anadolu'daki iç isyanlar ve Çerkeslerin bunlara katılış sebepleri anlatılıyor.

Yazar Muhittin Ünal 1944 yılında Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesine bağlı Kazancık Köyü'nde doğdu. Kayseri Lisesi, Selçuk Eğitim Enstitüsü ve Ankara İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi'ni bitirdi. 6 yıl öğretmenlik ve idarecilik, 23 yıl da TDÇ İşletmeleri'nde müfettişlik, başmüfettişlik ve Teftiş kurulu Başkanlığı yaptı. 'Miralay Bekir Sami Günsav'ın Kurtuluş Savaşı Anıları' ilk kitabı olup 1994 yılında yayınlandı. 'Kurtuluş Savaşı'nda Çerkeslerin Rolü' ikinci kitabıdır.

IRKÇILIK

Robert Miles (Çev: Sibel Yaman, Sarmal Yayınevi, 2000, 192 sayfa)

Irkçılık birçok sosyolojik kavram gibi günlük kullanıma ve günlük kullanımda birçok anlama sahip bir kavram. Bu kitap, özellikle, kimi Avrupa ülkelerinde yabancı düşmanlığından kalkınan ırkçılığın siyasal iktidara ortak olma noktasına geldiği; politikacıların son zamanlarda sık sık "ırk farklılığı" diye tanımladıkları şeye doğal bir gerçeklik atfettiği şu günlerde sorunun hiç de hafife alınmayacak boyutlara ulaştığını gözler önüne sermesi bakımından da okunması gereken bir kitap.

Kitaptaki ana amaç "ırkçılık" kavramının sosyolojik analizde süregelen kullanımını örneklemektir. Kitabın ilk iki bölümünde "Irkçılık" kavramının kullanım şekli ve kökeni tarihsel olarak gözden geçiriliyor ve son zamanlardaki kavram üzerine kuram geliştirme çabaları değerlendiriliyor. Bu bağlamda kitap, tarihsel ve kuramsal çözümlemeleri eleştirel bir yaklaşımla birleştirerek Avrupalıların, Avrupalı olmayanları tanımlamasının ve onlara karşı tutumunun tarih içinde aldığı biçimleri sergiliyor. Son iki bölümde ise kavramın sosyolojik analizde devam eden kullanımını tarif etmek ve doğrulamak için, günümüze kadar gelen çalışmaların eleştirilerinin ışığında bir tartışma başlatılıyor.

Kitapta ele alınan konulardan birkaçı şöyle sıralanabilir: Batı dünyasındaki ırkçılık, kapitalizm ve ırkçılık arasındaki bağlantı, Avrupa'da "öteki" hakkında tartışmaların tarihi değerlendirmesi, kavram enflasyonu ve ırkçılık-milliyetçilik arasındaki ilişki.

KAFKASYA SEYAHATNAMESİ, Aras'tan Volga'ya Adım Adım Kafkasya

Hasan Yılmaz, Nihat Kaşıkçı (Çankaya Vakfı Yayınları, Şubat 2000, Ankara, 284 sayfa.)

"Avarlar, Kumuklar, Tabasaranlar, Laklar, Lezgiler, Nogaylar, Çerkesler, Çeçenler, İnguşlar, Osetler, Kabardinler, Tatarlar, Adigeler, Abhazlar, Gürcüler, Ermeniler, Azeriler, Ruslar, Yahudiler... Kafkasya Neresi?, Hangi milletler yaşıyor?, Çeçenlerin kahramanca mücadelesiyle insanlığın dikkatini çeken bu coğrafyanın geleceği nasıl olacak? İki yüz yıldır egemenliğinde tuttuğu bu coğrafyada Ruslar daha ne kadar kalacak?..."

"Kafkasya konusundaki bilinmeyenlerin hiç değilse bir bölümüne ışık tutabilmek amacıyla", kitabın yazarları olan iki gazetecinin 11 Haziran-20 Temmuz 1999 tarihleri arasında gerçekleştirdikleri, Gürcüstan, Ermenistan, Azerbaycan ve Rusya Federasyonu'nun güney kesimlerini kapsayan bir karayolu seyahatinin öyküsünü bulacaksınız bu kitapta. Seyahatin nasıl ve hangi koşullarda yapıldığı ve gezilen ülke ve şehirlerdeki gözlemleri ele alan kitapta, Türki cumhuriyetlerin yanında Çeçenistan, Soçi, Vladikafkas, Maykop, Nalçik ve Çerkesk'te yaşananlardan da bahsedilmiş.

Kitabın sonunda; Rus-Çeçen savaşının patlak vermesi üzerine gazetecilerin hazırladıkları ve devletin ilgili kademelerine de ulaştırılan "Kafkasya Raporu"ndan bazı alıntılar yapılmış ve "Kafkasya İçin Genel Değerlendirme" bölümü oluşturulmuş. Bu genel değerlendirme kısmında Rusya'nın Kafkaslar'daki genel politikası, bölgedeki etnik yapılanma, Çeçenler ve son Rus-Çeçen savaşı'na değinilmiş.

Yazarlardan Hasan Yılmaz, 1965 Çankırı doğumlu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'ni bitirdikten sonra Hürses, Yeni Düşünce, Yeni Hafta ve Türkiye gazetelerinde çalıştı. Nihat Kaşıkçı ise, 1966 Kayseri doğumlu. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi'ni bitirdi. Türkiye gazetesinde çalıştı. Bundan önce Nihat Kaşıkçı ve Hasan Yılmaz'ın birlikte çalıştıkları 1998'de Tanrı Dağlarından Malazgirt'e, Orta Asya Görsel Kataloğu ve Orta Asya Seyahatnamesi gibi çeşitli yayınları bulunmaktadır.