04.04.1994/Moskova
Gürcüstan-Abhazya Anlaşmazlığının kapsamlı çözümü konusundaki görüşmelerin üçüncü turu Rusya Federasyonu’nun desteği ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) ile BM Göçmenler Yüksek Komiserliği temsilcilerinin katılımlarıyla BM hamiyesinde 22-25 Şubat 1994 tarihlerinde Cenevre’de, 29-31 Mart 1994 tarihlerinde Moskova’da, 07-09 Mart 1994 tarihlerinde New York’ta gerçekleştirildi.
Görüşmeler, Güvenlik Konseyinin 9 Temmuz 1993 tarihindeki 849, 6 Ağustos 1993 tarihindeki 854, 24 Ağustos 1993 tarihindeki 858, 19 Ekim 1993 tarihindeki 876, 4 Kasım 1993 tarihindeki 881, 22 Aralık 1993 tarihindeki 892, 31 Ocak 1994 tarihindeki 896, 4 Mart 1994 tarihindeki 901 ve 25 Mart 1994 tarihindeki 906 sayılı kararlarına uygun olarak yürütülmüştür.
Bu deklarasyonu imzalamakla, taraflar bugünden itibaren kesin resmi bir ateşkese uymayı taahhüt eder ve ayrıca 13 Ocak 1994 tarihinde imzaladıkları bildiride ifade ettikleri gibi birbirlerine karşı kuvvet kullanma tehdidinde bulunmamaya dair bağlılıklarını teyit ettiler.
Taraflar, göçmeler ve yerlerinden edilmiş kişiler konusundaki ve bir kopyası bu deklarasyona eklenen dört taraflı bir anlaşmayı kabul ederek imzaladılar.
Bu anlaşma, göçmenlerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin, BM Göçmenler Yüksek Komiserliği’nin uygulamasını içeren mecut uluslar arası uygulamasına uygun olarak geri dönüşlerini sağlar.
Tarafların, BM Göçmenler Yüksek Komiserliğinin, Rusya Federasyonu’nun ve gözlemci kapasitesinde AGİK temsilcilerinin de dahil olacağı özel bir komisyon Nisan 1994 ortalarında Soçide çalışmalarına başlaması konusunda anlaştılar.
Taraflar, Barış Gücü Operasyonunun erken yerleştirilmesi ve 13 Ocak 1994 tarihindeki karar ile 1 Aralık 1993 tarihindeki mutabakat metninde belirtildiği gibi bir Rus askeri tümeninin BM Barış Gücü Kuvvetlerine katılması hususlarındaki taleplerini tekrar teyit ettiler.
Barış Gücü operasyonunun gerçekleştirilmesi, aynı zamanda göçmenlerin ve yerlerinden edilen kişilerin emin şekilde geri dönüşlerine katkıda bulunacaktır.
Taraflar, Gürcüstan’daki BM Gözlemci Heyeti’nin görev süresinin uzatılması için BM Güvenlik Konseyine çağrıda bulunur.
Abhazya, kendi anayasasına ve yasalarına ve ulusal marşına, amblemi ve bayrağı gibi uygun devlet sembollerine sahip olacaktır.
Taraflar, bu konudaki herhangi bir anlaşmanın, kapsamlı çözümün bir parçası olacağı ve ancak anlaşmazlığa konu olan hususların nihai olarak çözümlenmesi ile geçerlilik kazanacağı şeklindeki müşterek görüş üzerinde mutabakata vararak siyasal gücün dağılımını tartıştılar.
Bu aşamada, taraflar aşağıdaki sahalarda ortak hareket için kuvvetlerle ilgili olarak müşterek görüşe vardılar;
Dış politika ve dış ekonomik ilişkiler,
Sınır güvenlik ayarlamaları,
Gümrükler,
Enerji, ulaşım ve iletişim,
Ekoloji (Çevre bilim) ve tabii afetlerin sonuçlarının giderilmesi,
Ulusal azınlıkların haklarının ve özgürlüklerinin, insani ve sivil haklarını sağlamak.
Taraflar, kapsamlı bir çözüme ulaşmak için enerjik faaliyetlerini sürdürme konusunda uzlaşırlar.
Taraflar, uluslar arası uzmanların, Rusya Federasyonu ve AGİK temsilcilerinin katılımları ile BM başkanlığı altında Güvenlik Konseyi kararlarını göz önüne alarak daimi şekilde çalışacak uygun bir komite kuracaktır. Bu organ, Moskova ve Cenevre’de rotasyonla bir araya gelecektir. İlk toplantı 19 Nisan 1994 tarihinde Cenevre’de gerçekleşecektir.
Bir hareket programı safhası yürütülecek ve devlet ve hukuk ilişkilerinin yeniden tesisi hususundaki öneriler genişletilecek, ayrıntılı bir şekilde hazırlanacaktır.
Taraflar, ölenlerin mezarlarının nakli ve kayıp kişilerin araştırılmasıyla bağlantılı olarak ek önlemler almaya karar verdiler.
Taraflar, savaş suçlarına uygulanabilir sınırlamalar, kural ve nizam bulunmaması gerçeği karşısında, uluslar arası ve ulusal kanunla tanımlanmış ciddi suçlar ve insanlık dışı eylemler ile savaş suçlarını araştırmak ve suçluları adalet önüne çıkarmak için çabalarını yoğunlaştırma konusunda anlaştılar.
Abhazya’daki barış sürecini baltalayarak çatışmalara sürüklemeye çalışan veya çalışacak kişiler sonradan değiştirilemez cezalarla cezalandırılacaklardır.
Gürcü tarafı adına A.Kavsadze;
Abhaz tarafı adına S. Jinjolia;
BM adına E.Brunner; AGİK adına V.Manno
Rusya Federasyonu adına B.Pastukhov
SIĞINMACILARIN VE YER DEĞİŞTİREN KİŞİLERİN GÖNÜLLÜ OLARAK DÖNÜŞÜ HAKKINDA DÖRTLÜ ANLAŞMA
04.04.1994 Moskova
Bundan sonra Abhazya ve Gürcüstan tarafları, Rusya Federasyonu ve BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliği, “taraflar” olarak anılacak.
Güvenlik Konseyinin 9 Temmuz 1993 tarihli 849, 6 Ağustos 1993 tarihli 854, 24 Ağustos 1993 tarihli 858, 19 Ekim 1993 tarihli 876, 4 Kasım 1993 tarihli 881, 22 Kasım 1993 tarihli 892, 31 Ocak 1994 tarihli 896, 4 Mart 1994 tarihli 901 ve 25 Mart 1994 tarihli 906 nolu kararlarına dayanarak,
Bütün vatandaşların köken olarak ait olduğu ülkede yaşama e oraya dönüş hakkının, İnsan Hakları Evrensel Blildirisi’nde ve vatandaşlık ve politik haklar hakkındaki uluslar arası antlaşmada şekil bulduğunu kabul ederek,
Yüksek Komiserlik İcra Komitesinin, sığınmacıların vatanlarına dönmelerini düzenleyen ve uluslararası kabul edilmiş ilkeleri içeren programının 18. Ve 40. Hükümlerini dikkate alarak,
Tarafların 1 Aralık 1993 tarihinde imzaladığı Mutabakat Zabtına ve özellikle tarafların, yer değiştiren kişilerin Abhazyanın bütün bölgelerindeki sürekli yaşadıkları yere kendi isteğiyle, güvenlik içinde ve gerektiği şekilde dönmeleri için koşulları yaratmaya hazır olduklarını ifade ettikleri 4. Maddeye uygun şekilde hareket ederek,
BM Genel Asamblesinin, (V), YBKB (.) tüzüğünün onaylandığı, Yüksek Komiserliğe sığınmacıların uluslar arası korunmasının sağlanması ve sığınmacılar sorununun, özellikle kendi istekleriyle dönüşlerinin kolaylaştırılması ve teşvik edilmesi yoluyla çözümünün bulunması işlevini yükleyen, 14 Aralık 1950 tarihli 428 nolu kararına uygunluğu hatırlatılarak,
BM’nin sığınmacılar sorunuyla ilgilenen Yüksek Komiserliğine atfedilen, yer değiştiren kişilerin Abhazyaya dönüşü sorunuyla ilgili, önde gelen uluslar arası bir kurum/kuruluş olarak Genel Sekreterin yönetimi altında faaliyet gösterme yükümlülüğü hatırlatılarak,
Tarafların kendi isteğiyle dönüşün garantisinin ve ilkelerinin tam olarak yerine getirilmesinin sağlanması amcıyla birbirleriyle işbirliği yapmak arzusunda olduklarını belirterek,
Buna bağlı olarak dönüşün gerçekleştirilmesi amacıyla, bu işbirliğinin koşullarının belirlenmesi için esasların kurulmasının gerekliliğini göz önünde bulundurarak,
Tarafların, Abhazya’ya dönüş operasyonunun, gerçekleşmesinden öne dönüş bölgelerinde yaşam koşullarının ve emniyetin ga-ranti altına alınması gerektiği hususunu da içereceği konusunda mutabık olduklarını belirterek,
ŞU MADDELER ÜZERİNDE ANLAŞMIŞLARDIR.
Taraflar, çatışma bölgesini terk eden insanların önceki sürekli ikamet yerlerine emniyetli, rahat ve gerektiği şekilde dönmelerinin sağlanması ve garanti altına alınması amacıyla alınacak tedbirlerin planlanmasında ve uygulanmasında işbirliği ve müşterek hareket konusunda anlaşırlar.
İş bu antlaşmanın amacına uygun olarak taraflar, düzenlenen kendi isteğiyle dönüş ve eski haklarını iade etme sırasında sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin güvenliğini garanti ederler.
Bu kendi isteğiyle dönüş programının gerçekleştirilmesinde taraflar şu ilkeleri gözetmekle yükümlüdürler;
Yer değiştiren kişiler ve sığınmacılar, ait oldukları etnik, sosyal, politik ve bağımsız olarak tam emniyet, özgürlük ve onurlu yaşam koşullarında kökenlerinin ait olduğu veya yaşadıkları yerlere kendi isteğiyle dönme hakkına sahiptir.
Dönüşün gönüllü olma özelliği, uygun anlaşmalar vasıtasıyla belirlenir ve gözetilir.
Yer değiştiren kişiler ve sığınmacılar tutuklama, alıkonma, hapse atılma veya cezai soruşturmaya uğrama riski olmadan huzur içinde dönüş hakkına sahiptir.
Bu dokunulmazlık, ciddi kanıtlar varsa şu durumlardaki kişiler için geçerli değildir:
-Uluslar arası belgelerde belirlenmiş olarak savaş suçu veya insanlığa karşı suç işlemişlerse; veya
-Ağır cezai suçlar işlemişlerse; veya
-Daha önce savaş eylemlerine katılmışlarsa ve şu anda da Abhazyada savaş eylemlerine hazırlanan silahlı oluşumların içinde bulunuyorlarsa.
Bu kategoriye giren şahıslar, dönüşlerinde karşılaşabilecekleri muhtemel sonuçlar hakkında gerekli kanallar vasıtasıyla bilgilendirilecektir.
Taraflar, sığınmacıların döndükten sonra, çatışma bölgesini terk etmeden önce yaşadıkları veya kendi istekleriyle tercih edecekleri bölgelere dönmek de dahil özgürce seyahat etme ve yerleşme hakkından yararlanmalarını sağlayacaklardır.
Taraflar, sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin döndükten sonra pasaportlarının ve kayıtlarının devam ettirilmesini veya yeniden düzenlenmesini sağlayacaklardır. Bu belgeler önceki ikamet yerleri veya kendi seçecekleri dönüş yeri için geçerli olacaktır.
SIĞINMACILARIN VE YER DEĞİŞTİREN KİŞİLERİN GÖNÜLLÜ OLARAK DÖNÜŞÜ HAKKINDA DÖRTLÜ ANLAŞMA
Taraflar dönüş yapan kişilere, döndükten sonra onaylanmamış ödenti veya hasılatların tahsil edilmesi de dahil, takibatlardan korunmaları ve mallarına veya canlarına karşı tehditlerin önlenmesini sağlayacaklardır.
Dönen kişiler, döndükten sonra bıraktıkları menkul ve gayrimenkul mallarını geri alacaklardır; onları almalarında kendilerine yardımcı olunacaktır. Aksi takdirde zarar gören malın karşılığı –mümkün olduğunca- tazmin edilecektir.
Maddede adı geçen Komisyon bu tür taleplerin karşılanması için gerekli mekanizmayı kuracaktır.
Bu tazminat, BM Gönüllü Fonu’nun mali desteğiyle gerçekleştirilecek yeniden kurma programı çerçevesinde karşılanacaktır.
Abhazya’ya dönmek istemeyen sığınmacılar ve yer değiştiren kişiler, eskisi gibi yardım alacaklar ve bu olaylarla ilgili makul alternatif çözümler bulununcaya kadar korumadan yararlanacak-lardır.
Ailenin birliği temel ilkesine uygun olarak, eğer ailenin bütün olarak dönüşü mümkün değilse, Abhazya’da bir araya getirilmeleri için gerekli mekanizma kurulacaktır. Ayrıca dönüş sürecinde bakacak kimsesi olmayan çocuklara ve bakıma muhtaç durumda bulunan diğer kişilere ek yardım sağlanması ve bunların tebiti çiin tedbirler alınacaktır.
Taraflar, sığınmacılara ve yer değiştiren kişilere, dönüşün gerçekleşeceği bölgelerdeki durum hakkında her türlü enformasyona, hiçbir engelle karşılaşmadan erişebileceği garantisinin verilmesi konusunda anlaşmışlardır. Bu enformasyon, 9. Maddenin b bendinde bahsedildiği gibi, komisyon tarafından organize edilecek bir çalışma çerçevesinde sağlanacaktır.
Yer değiştiren kişilerin ve sığınmacıların Abhazya’ya kendi isteğiyle dönüşünün gerçekleşmesi amacıyla dört taraflı komisyon kurulur.
Komisyonun başlıca görevleri, sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin emniyetli, düzenli ve kendi isteğiyle dönüş ve yeniden uyum programlarının gerçekleştirilmesi konusundaki planların hazırlanması, müzakere edilmesi ve onaylanmasını kapsamaktadır. Komisyon keza, madde 3 (c)’nin yerine getirilmesi için gerekli uygulama ve kontrol prosedürünün kurallarını belirler. Bu planlar kayıt, ulaşım, 6 aya kadar süreyle temel maddi yardım ve rehabilitasyon konusunda yardım maddelerini içermek zorunda-dır.
Sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin dönüş koşullarının yaratılması amacıyla uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu kurulacaktır. Bu grup Abhazya’nın ekonomik ve sosyal altyapısında meydana gelen zararın hacmini, ne kadar ev bulunduğunu ve ortaya çıkan mali sonuçlarıyla birlikte dönüş bölgelerindeki eski haklarını taleplerinin derecesi ko-nularını değerlendirecektir. Bu değerlendirme, tarafların dönüşe Gal bölgesinden başlanması konusunda anlaştıklarını gözönünde tutan ve taraflarca mutabık kalınarak onaylanan dönüş planına uygun olarak bölge sırasıyla ya-pılacaktır.
Komisyona her iki taraftan birer, Rusya Federasyonu’ndan ve BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliğinden de birer olmak üzere 4 üye girer.
Ayrıca Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) Komisyonun toplantılarına gözlemci sıfatıyla katılacak bir temsilci tayin eder. Tayin edilen AGİK temsilcisinin bu toplantılara katılması için şartlar elvermezse, Komisyon Gürcüstan’daki AGİK misyonuna komisyonun çalışmaları hakkında düzenli olarak bilgi verecektir.
Komisyonun herhangi bir toplantısına katılan herhangi bir komisyon üyesine, bulunması bir tarafça gerekli görülen ve onun tarafından tayin edilen bir danışman eşlik edebilir. Komisyonun herhangi bir üyesinin toplantıya katılmadığı ydurumlarda ilgili taraf vekil tayin edilir.
Komisyon toplantıları ayda en az 1 kez olmak şartıyla gerekli görüldüğünde yapılır. Komisyon, üyelerden herhangi birinin ricasıyla toplanabilir ve toplantı komisyon üyelerinin başka bir yer konusunda anlaşmaları durumu dışında, Rusya Federasyonu topraklarında yapılır. Taraflar komisyon üyelerinin ve mutabık kalınan tedbirlerin gerçekleştirilmesine katılan personelin şahsi güvenliğini garanti altına alma konusunda anlaşırlar.
Komisyonun birinci toplantı tarihi, Güvenlik Konseyi’nin dönüş bölgelerinde güvenlik koşullarının sağlanması mekanizması hakkındaki kararı kabul etmesinden sonra en geç bir hafta içinde olmak şartıyla mümkün olan en kısa sürede belirlenir.
Komisyon, ilk toplantısında 5. Maddede belirtilen değerlendirmelerin düzenini tespit edecek ve şu konularla ilgili planı hazırlayacaktır.
Garanti edilen güvenlik ve hazırlık derecesine uygun olarak ilk sırada dönüşün gerçekleşeceği bölgeler,
Gönüllü dönüşün teşvik edilmesi amacıyla yer değiştiren kişiler ve sığınmacılar arasında bilgi akışının sağlanması,
Dönmeye hazır olduğunu ifade eden kişilerin kaydedilmesi süreci,
Maddede (a-j) belirtilen ilkeler temelinde, dönüş yapan kişilerin güvenliğinin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınması,
yer değiştiren kişiler ve sığınmacılar için finansan, ulaşımla ilgili ve temel maddi yardım talepleri; keza 5 maddede bahsedildiği gibi, dönüş yapılan yerlerde yeniden yapılandırma talepleri,
10. Taraflar, sığınmacılara ve yer değiştiren kişileri dönüşlerinden sonra yerleşmeleri için yardım gösterileceği ve dönüş için yaratılan koşulların varlığı konusunda emin olmaları için olanaklar sağlanacağı hususlarında anlaşırlar.
11. Bu antlaşmanın uygulanması ve yorumlanması konusunda komisyonda fikir ayrılığı çıkması durumunda, bu ayrılık komisyon üyeleri tarafından giderilemiyorsa komisyon bu ayrılığı tarafların, Rusya Federasyonu’nun ve BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliğinin düzenlemesine bırakır.
TARAFLAR, RUSYA FEDERASYONU VE BM SIĞINMACILAR YÜKSEK KOMİSERLİĞİ YÖNETİMİ MÜTEAKİBEN ŞU HUSUSLARDA MUTABIK KALMIŞLARDIR:
a) Sığınmacılar Yüksek Komiserliği Yönetimi (SYKY), belgesinin uygulanması için gerekli tedbirlerin ve keza operatif vegözlemci özellikleriyle ilgili yükümlülüklerinin gerçekleştirilmesi için Abhazya”ı sığınmacılara ve yer değiştiren kişilere doğrudan ve hiçbir engelle karşılaşmadan ulaşma hakkına sahiptir.
b) BM ve geriye dönüş, topluma uyum ve eski haklarını iade programlarının gerçekleştirilmesinde BM ile işbirliği yapan diğer ilgili uluslar arası ve hükümet dışı kurumların çalışanlarına, sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin bulunduğu tüm bölgelerin, keza dönüş yapılan bölgelerin sınırları içinde ve bunlar arasındaki gidiş gelişlerde yardım sağlanacaktır.
Bu husus, acil yardım gönderilmesi amacıyla yapılan uçuşların gerçekleştirilmesi için havaalanlarından ve iniş-kalkış alanı olarak belirlenen hava sahasından serbestçe yararlanmayı; Abhazya’yı terk eden sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin gönüllü dönüş programı çerçevesinde yararlanmak üzere ve BM ile işbirliği yapan kuruluşlar tarafından topluma uyum ve eski haklarını iade etme amacıyla Abhaz bölgelerine acil yardım için ithal edilen bütün malların gümrük ve vergiden muaf olmasını, bu malların en kısa sürede gümrük resminden arındırılması ve hazırlanmasını da içermektedir.
c) Rusya Federasyonu, bu antlaşmanın amaçlarına uygun olarak gönderilen, kendi topraklarından gecçen insani amaçlı yüklerin engelsiz geçişini garanti edecektir.
d) Sığınmacılar Yüksek Komiserliği Yönetimi, gönüllü dönüşle ilgili olarak gerekli altyapıyı oluşturmak ve eski haklarını iade etmek amacıyla, ilgili tarafların mutabık kaldıkları yerlerde gerekli mahalli şubeleri kurar.
e)BM ve onunla işbirliği yapan kuruluşların mal varlığı ve personelinin emniyeti garanti altına alınır.
Tarafların, BM’nin ve işbirliği yapan kuruluşların, sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin bulunduğu ve dönüş yaptığı bölgelerdeki personeli, ulaşım araçları ve birimleri arasında telsiz bağlantısı için özel olarak belirlenen frekanslardan sürekli olarak yararlanması sağla-nır.
Bu antlaşma derhal yürürlüğe girer ve sığınmacıların ve yer değiştiren kişilerin etkili ve gönüllü olarak dönüşleri için gerekli dönem süresince yürürlükte kalır.
Gürcüstan tarafının, Abhazya tarafının, Rusya Federasyonu’nun ve BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliği’nin yetkili temsilcileri bu antlaşmanın onayına imza koymuşlardır.
4 Nisan 1994 tarihinde 4 nüsha olarak imza edilmiştir; bunlardan üç nüsha Rusça, biri ise ingilizce’dir. Her dört belge tam olarak aslına uygundur.
Yorumlanma amacıyla İngilizce metin kullanılacaktır.
Gürcü Tarafı Adına A. Kavsadze; Abhazya Adına S.Cincoliya; Rusya Federasyonu Adına B. Pastukhov; BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliği adına H. Amunategi
GÖÇMENLERİN VE YERLERİNDEN EDİLMİŞ
KİŞİLERİN GÖNÜLLÜ OLARAK MEMLEKETLERİNE
GERİ DÖNÜŞLERİ HAKKINDAKİ DÖRTLÜ
KOMİSYONUN İLK TOPLANTISININ
SONUÇ DEKLARASYONU
9 Nisan 1994
Moskova’da 4 Nisan’da imzalanan gönüllü geri dönüşler hakkındaki Dörtlü Anlaşma’yı esas alan Dörtlü Komisyonun ilk çalışma toplantısı 8-9 Nisan 1994 tarihlerinde Soçi şehrinde yapıldı.
Toplantı sırasında belirli konularda uzmanların faaliyetlerini de içeren Dörtlü Komisyon’un çalışma programı değerlendirildi.
Dörtlü Komisyon’un bundan sonraki toplantısının 26 Nisan 1994 tarihinde yapılması kararlaştırıldı.
Taraflar, toplantının yapılmasından önce, BM Göçmenler Yüksek Komiserliği’nin göçmenlerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin geri dönüşleriyle ilgili faaliyetlerin başlama hazırlıklarını son haline getirmek için göçmenlerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin geçici olarak ikamet ittiği bölgelerini ve Abhazya’nın Gal bölgesini ziyaret etmesi konusunda anlaştı-lar.
Taraflar, göçmenlerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin ülkelerine dönüşlerinin BM Barış Gücü kuvvetlerinin yerleştirilmesi ile olan ilişkisini gözönüne alarak, Moskova’da imzalanan Anlaşma’nın prensiplerine ve hükümlerine tamamıyla uymak konusundaki isteklerini teyit ettiler.
Taraflar ayrıca hemen başlaması gereken göçmenlerin ve yerlerinden edilmiş kişilerin ülkelerine geri dönüşleri için hazırlık çalışması yapılmasındaki somut adımları değerlendirdiler.
Gürcü tarafı; Abhaz tarafı; BM Göçmenler Yüksek Komiserliği; Rusya Federasyonu
GÖÇMENLERİN VE YERLERİNDEN OLAN
KİŞİLERİN GÖNÜLLÜ OLARAK ÜLKELERİNE GERİ DÖNÜŞLERİYLE GÖREVLİ DÖRTLÜ KOMİSYONUN ÜÇÜNCÜ TOPLANTISININ DEKLARASYO-NU
12 Mayıs 1994
26-27 Nisan 1994 Tarihlerinde Soçi’de toplanan komisyonun ikinci toplantısında üçüncü toplantının tarihi onaylanmıştı. Komisyon çalışma esasları hususunda olduğu kadar dönüş sürecinin esaslarını belirleyen uzman çalışma grubu tarafından önerildiği gibi göçmenlerin ve yerlerinden olan kişilerin gönüllü, emin ve vakur geri dönüşleri için koşulların yaratılması ile ilgili esaslar kabul edildi.
Komisyonun önceden öngörüldüğü gibi, 30 Mayıs 1994 tarihinde yapılacak gelecek toplantısının gündemi kararlaştırıldı.
Toplantı yapıcı bir atmosferde gerçekleştirildi.
Deklerasyon 12 Mayıs 1994 tarihinde Soçi’de yapılmış-tır.
Gürcü tarafı; Abhaz tarafı; BM Göçmenler Yüksek Komiserliği; Rusya Federasyonu.
Kaffed
