Sürgün sonrası anavatanda kalabilen Adığelerin ne kadar az olduklarını biliyoruz. Kendi anavatanlarında oluşları, sosyalist sistemin ulusal kültürel değerlere kısmen destek vermesiyle,dil ve kültürel değerler önemli kayıplar olmasına karşın korunup yaşatılabildi.
Sosyalist düzenin yıkılması o sistemin ekonomisini de yıkıma uğrattı.Ekonomik sistemin çöküşü dil, kültür, sanat gibi alanlara ayrılan ödenekleri azalttı. Bu durum en çok sayısal olarak az olan "Adığeler" gibi halkları etkilemeye başladı. Dil, kültür ve sanat alanında çalışanların gün geçtikçe yaşamları zorlaştı. Bu doğal olarak onların çalışmalarına, üretimlerine olumsuz yönde yansıdı. Diğer taraftan bu alanlarda yetenekli gençler için dil, kültür ve sanat cazip olmaktan uzaklaşmaya başladı. Oysa bir halkı farklı kılan yaşatan dili, kültürü ve sanatıdır.
Adığe halkının adını, dilini, kültürünü ve sanatını yaşatmada büyük ümit bağlanan Adığe Cumhuriyeti'ndeki bu olumsuz gidişten kaygı duyan, halkını seven bir grup duyarlı arkadaş bir araya gelerek "GUFES" Adığe Gençlik Programını oluşturdular. Kendi olanaklarıyla geçen yıl Adığey'de üç öğrenciye yıl boyunca burs verdiler. Bu yıl Gufes'e katılan ve destek verenler çoğaldı. Bu yıl oluşan fondan 8 öğrenciye, 8 de dil, kültür ve sanat alanında çalışanlara olmak üzere 16 kişiye burs vermeye başladı.Bu bursların verildiği yerler:
1 kişi Adığe Sosyal Bilimler Enstitüsü çalışanı,
1 kişi Adığe Radyo Televizyonu çalışanı,
1 kişi Adığe Mak gazetesi çalışanı,
1 kişi Devlet Müzik ve Dans topluluğu "Islamey" çalışanı,
1 kişi Devlet Akademik Halk Dansları Topluluğu "Nalmes" çalışanı,
1 kişi Adığe Tiyatrosu sanatçısı,
1 kişi Konservatuar bestecilik bölümü öğrencisi,
2 kişi Adığey Devlet Üniversitesi Adığece Gazetecilik Bölümü öğrencisi,
2 kişi Adığey Devlet Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü öğrencisi,
2 kişi Thabısım Vumar Müzik Yüksek Okulu öğrencisi,
2 kişi Adığe Cumhuriyeti Gimnazyumu -lise- öğrencisi,
1 kişi Kültür ve Sanata Yardım Vakfı,
olarak belirlendi.
Her nerede isek Adığe ve Adığe anavatanına karşı ilgili ve duyarlı olmalıyız diyen arkadaşların oluşturduğu Gufes'e katılım ve destek her geçen gün büyüyor. Böylece bizi biz yapan değerlerimizi işleyecek, geliştirecek, yaşatacak yetenekli gençlerimizin umutsuzluğa kapılmadan, yılmadan, arkalarında onlara destek olanların varlığını ve sorumluluğunu hissederek çağdaş birer birey olarak yetişmeleri sağlanacaktır.
İbrahim Çetao
