Geçen yüzyılların, halkların yok oluşuna yönelik büyük kıyımları Abhaz-Abaza halkları için çok ağır bir miras bırakmıştır. Geçen yüzyılda Kafkasya'da sahneye konulan jeopolitik senaryolardan dolayı halklarımızın etno-kültürel birlikteliği onarılamaz yaralar almıştır. Halklarımızı oluşturan gruplar, tıpkı Adığe boylarının uğradığı felakete benzer bir biçimde yurtlarından zorla çıkartılarak Ortadoğu ülkelerine sürüldüler. Ve bugüne kadar da Anavatanlarına dönme olanağına henüz kavuşamadılar.
20. yüzyılın içerisinde Gürcüstan, Abhazya'da yaşayan halkları yok etmek, Abhazya Devletini haritadan silmek amacıyla iki kez Abhazya'ya saldırdı. Onlar, Abhazya'nın gelişmesini nasıl engelleyecekleri ve Abhazya'yı felakete sürükleyip nasıl yok edecekleri konularında hep yeni yollar denediler ve aşırı bir çaba içinde oldular. Bu felaket halklarımızı çok büyük huzursuzluklara ve çalkantılara sürükledi. Sayısız insanın yaşamı pahasına Adığelerin, Çeçenlerin, Osetlerin, Dağıstanlıların, Rusların, Rusya Federasyonu içinde bulunan diğer halkların yabancı ülkelerdeki Kafkas Diyasporası'nın yardımları ile Abhaz-Abaza halklarının Gürcüstan'a karşı direnerek, ağır savaş koşullarında ulaştıkları zafer, büyük bir saygı uyandırmıştır. Böylece Abhaz Devleti'nin hiçbir ülkeye bağlı olmadığı, hiçbir ülkenin egemenliğinde olmadığı kanıtlanmış, Abhazya'nın bağımsızlığı korunmuştur. Düşmanın Abhazya'dan kovuluşundan bu yana dört yıl geçmiştir. Bu süre içerisinde Gürcü-Abhaz sorununun barışla sonuçlanan bir çözüme kavuşması için zaman zaman taraflar arasında görüşmeler süregelmektedir. Bu görüşmelerle ilgili önemli belgeler teati edilmektedir. Bütün bu gelişmelere karşın, yeni silahlı çatışmaları doğurabilecek gerginlik ortamı giderilememiştir.
Bu gerginliğe ilaveten Gürcüstan'ın kışkırtmaları ile Batılı Büyük Devletler ve Rusya, Abhazya'nın karşısında blok oluşturmakta, uygulanan ekonomik ambargo politikaları ile Abhazya'yı yalnız bırakarak, gücünü ve direnişini kırmak, halkı açlığa terk ederek boyun eğdirmek istemektedirler. Abhazya'nın gelişimini engelleyen ve ağır yaşam koşullarına neden olan bu durumu zamanın diğer sorunlarından ayırarak, diğer sorunlardan daha çok üzerine eğilerek, tarihi yurdumuzu koruyacak olanların durumunu iyi tespit ederek, varolan tüm olanakları bu yola sevk ederek bir politikanın izlenmesi gerçeği apaçık ortaya çıkmaktadır. İşte bütün bu nedenlerle 3. Kongre, Abhazya Cumhuriyeti'nin özgürlüğü ve egemenliğini güçlü bir biçimde korumak için Abhaz-Abaza halklarına seslenmekte ve yönelmektedir.
Halkların yaşamsal sorunlarına yönelik olan Abhaz-Abaza Halklarının 3. Kongresi; Abhazya Devleti'nin pekişmesi, O'nun ekonomisinin, yasal düzenlemelerinin ve halkın
tercihi ile belirlenen politikasının istenilen amaçlara ulaşması için Abhazya Hükümeti'nin yanındadır. Atayurdumuzda onurlu ve halkçasına bir barışın gerçekleştirilmesi için Abhaz-Gürcü ilişkilerinin en doğru ve akılcı şekilde düzenlenmesinin önemini çok iyi bilen 3. Kongre, Abhaz ve Gürcü Devletlerinin egemenlik açısından eşit haklara sahip devletler olduğunu kabul eder ve iki komşu ve dost ülke olarak yaşamalarını gerçekleştirecek bir barış anlaşmasının yapılmasını ister.
2. Kongre bildirisinde yer alan başlıklarda belirtilen ilkelerin, 3. Kongre programında da yer alması, Abhaz-Abaza halklarının günümüzdeki sorunlarının 3. Kongrece çok kapsamlı bir şekilde değerlendirildiğinin ve ileride de bu ilkelere sahip çıkılacağının göstergesidir. Bu nedenlerle (MAAAN)- Dünya Abhaz-Abaza Halkları Birliği'nin Yürütme Komitesi, bu ilkeleri ve mevcut sorunları her zaman gündemde tutarak, tartışarak, halklarımızın bütünlüğünü, moral gücünü yeniden sağlamanın Kafkas Halkları ile ve özellikle de Adığe'lerle ilişkileri geliştirmeye yönelik programları ve teknolojileri belirleyecek grupların oluşturulmasının zorunluluğunu belirtir.
Abhaz-Abaza ve diğer Kafkas halklarının birlikteliğinin pekiştirilmesi, bu halkların var olmasının tek yoludur. Abhaz-Abaza halklarının 3. Kongresi, Abhaz-Abaza-Adığe halklarının düşüncede, güçte, gelecekte birlikte olmalarının ve Dünya Çerkes Birliği Örgütü'nün çatısı altında olmanın öneminin giderek nasıl büyüdüğünü, bu birlikteliğin Dünya Çerkes Birliği'nin çalışmalarına da destek olacağını mutlulukla ifade eder.
3. Kongre Yürütme Kurulu, öncelikle Birliğin bünyesinde bir VAKIF (Fond) oluşturulmasının, böylece sağlanacak olanaklarla basınımıza (Abazaşta, Apsnı, Abazamığua gazeteleri ve Maramız, Mtsabız ile Alaşara dergileri ) ve onları çıkaran gruplara, kuruluşlara yardım edilmesinin, Abaza halkının çoğunlukta olduğu bölgelerde Abaza halkına ait bir yönetim biriminin (Rayon) için Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Yöneticileri ile görüşmeler yapılmasının zorunluluğunu beyan eder.
3. Kongre, binlerce yıllık tarihimizde, büyük acılar çekmiş, büyük kıyımlar yaşamış, büyük tehlikelere katlanmış sabırlı Abhaz-Abaza halklarının bu gün içinde bulundukları huzursuz ve gergin ortamdan da sağlıklı bir şekilde sıyrılacaklarına, Halklarımızın kaderini belirleyecek işleri sağlıklı bir şekilde gerçekleştireceklerine, Kafkas Halklarının birlikteliğine katkılarının çok önemli boyutlarda olacağına içtenlikle inanmaktadır.
Dünya Abhaz-Abaza Halkları Birliği 3. Kongresi
23 Ağustos 1997 Çerkessk kenti
Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti
Kaffed
